Bazı günler yemeği bitirir bitirmez tatlı arayışına girmek neredeyse bir refleks üzere hissedilir. Bu dürtünün çoklukla; kan şekeri dalgalanmaları, öğünde alınan karbonhidrat tipi, bağırsak hormonlarının tesiri ve ödül merkezi aktivasyonu ile alakalı olduğunu açıklayan Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’nden Beslenme ve Diyet Uzmanı Derya Eren, “Özellikle kan şekerini süratli yükselten yoğun karbonhidratlı bir öğünün akabinde beyne ‘enerjiye gereksinimim var’ sinyali gönderilir. Toplum olarak işlenmiş besinleri azaltmak, lif tüketimini artırmak ve su içmeyi alışkanlık hâline getirmek tatlı isteğinin ve tüketiminin azalmasına yardımcı olur” dedi.
Sağlıklı bireylerde yemekten sonra tatlı istemenin genelde bir hastalık belirtisi değil, bedenin kan şekerini ayarlarken verdiği doğal bir reaksiyon olduğunu belirten Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’nden Beslenme ve Diyet Uzmanı Derya Eren, “Öğün sonrası insülin artışıyla birlikte kan şekeri düşüşe geçer ve bu hafif düşüş beyne tatlı tüketimiyle süratli güç sağlama iletisi verebilir. Lakin burada sorun kan şekeri bedelleri değil, düşüşün suratıdır. Araştırmalar, bilhassa kolay karbonhidrat yüklü beslenen bireylerde bu isteğin daha besbelli olduğunu gösteriyor” açıklamasında bulundu.
Yeterli sıvı alımı tatlı krizlerini azaltabilir
Dünya Sıhhat Örgütü’nün günlük özgür şeker tüketiminin toplam kalorinin yüzde 5’ini aşmamasını önerdiğini belirten Eren, “Tatlı krizlerini yönetebilmek için; istikrarlı beslenme, liften güçlü öğünler, düşük glisemik indeksli yani kan şekerini bir anda fırlatmayan karbonhidratlar, kâfi protein ve sağlıklı yağ tüketimi çok kıymetli. Glisemik karşılığı düzenleyen bu beslenme modeli ani kan şekeri düşüşünü önler. Yapılan araştırmalar; tertipli uyku, gerilim idaresi, kısa yürüyüşler ve sıvı alımının da tatlı isteğini azalttığı fikrini dayanaklar. Ayrıyeten davranışsal teknikler, porsiyon denetimi ve alternatif sağlıklı tatlılar da bu isteği azaltmada tesirli olabilir” dedi.
Psikolojik temelli de gelişebilir
Yapılan birtakım çalışmaların, yemek sonrası dopamin karşılığının azaldığı bireylerde tatlı isteğinin belirginleştiğini lisana getiren Eren, “Tatlı isteği biyolojik olduğu kadar davranışsal bir reaksiyon de olabilir. Gerilim, telaş, yorgunluk, uyku düzensizliği ve ödül düzeneğinin çok çalışması tatlı isteğini artırabilir. Araştırmalar; gerilim anında kortizolün yükseldiğini, bunun da karbonhidrat yönelimini artırdığını ortaya koyuyor. Bilhassa duygusal yeme davranışı olan şahıslarda tatlı isteği daha sık ve daha ağır görülür. Bu nedenle tatlı krizini önlemede ruhsal faktörler göz arkası edilmemeli” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
