Üsküdar Üniversitesi Sıhhat Hizmetleri Meslek Yüksekokulu (SHMYO) Sıhhat Bilimleri Enstitüsü Müdür Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi İnci Karakaş, 18 Eylül Su Tasarrufu Günü hasebiyle, su tasarrufu konusunda kişisel küçük tedbirleri kıymetlendirdi.
Türkiye su kıtlığı çeken ülke durumuna gelebilir
Dr. Öğr. Üyesi İnci Karakaş, günümüzde suyun ehemmiyetinin her zamankinden daha hayati hale geldiğini belirterek, “Su kaynaklarının sonlu olması, giderek azalması, artan kuraklık ve global iklim değişikliği nedeniyle su tasarrufu son yıllarda daha kıymetli hale gelmiştir. Su tasarrufuyla sürdürülebilir geleceğin sağlanması ve su kaynaklarının korunması sağlanmaktadır. Tüketim alışkanlıkları ve sosyoekonomik farklılıklarla birlikte su tüketimi her geçen yıl artmaktadır. Dünya genelinde 2,2 milyar insan içilebilir nitelikteki pak suya erişememektedir. Kırsal kısımlarda yaşayan beşerler başta olmak üzere, her beş bireyden dördü içme suyuna ulaşamamaktadır. Sürdürülebilir Kalkınma Maksatlarından (SDG-6) ‘Temiz Su ve Sanitasyon’ maksadı herkes için pak suya erişimin sağlanmasını amaçlamaktadır. Ülkemiz su derdi çeken ülkeler kategorisinde olmakla birlikte; artan nüfusla kişi başına düşen kullanılabilir yıllık su ölçüsü 2030 yılında bin 200 metreküp, 2040 yılında, bin 116 metreküp, 2050 yılında ise bin 069 metreküpe kadar düşmesi beklenmektedir. Bu sayılar, ülkemizin su kıtlığı çeken bir ülke durumuna gelebileceğini göstermektedir.” dedi.
Su gerilimi ve su fakirliği ne demek?
“Su stresi”nin, belli bir devirde suya olan talebin mevcut ölçünün üzerine çıkması ya da su kalitesinin düşük olması nedeniyle kullanımının sınırlanması olarak söz edildiğini lisana getiren Dr. Öğr. Üyesi İnci Karakaş, “Su gerilimi, su kaynaklarının çok kullanılmasıyla niceliğinin değişmesi ve oluşan kirlilikle birlikte niteliğinin değişmesine sebep olmaktadır. İklim değişikliği sonucunda artan nüfusun, önümüzdeki yıllarda su gerilimini değerli ölçüde artıracağı düşünülmektedir. Su fakirliği ise, yılda kişi başına düşen su ölçüsüyle belirlenmektedir. Yılda kişi başına düşen su ölçüsü en az 10 bin m3 olan ülkeler su zengini; 3 bin -10 bin m3 arasında olan ülkeler, kâfi suyu olan; bin -3 bin m3 arasında olan ülkeler su problemi çeken ve bin m3’ün altında olan ülkeler ise, su yoksulu olarak belirtilmektedir.” diye konuştu.
Basit tedbirlerle büyük tasarruf
Günlük hayatta alınabilecek küçük tedbirlerin önemli tasarruf sağlayabileceğini belirten Dr. Öğr. Üyesi İnci Karakaş, şöyle devam etti:
“Tuvalet rezervuarlarının su depolama kapasitesi 16 litredir. 4 kişilik bir aile 16 litrelik tuvalet rezervuarı ile ayda tuvalette 7 ton su tüketmektedir. 7 litre üzere daha az su hacmi olan tuvalet rezervuarlarının kullanımı ile su tüketimini 2.5-3 tona düşürmek mümkün olabilmektedir. Tuvalet rezervuarının 16 litre olması halinde su tüketimini azaltabilmek için 1.5 litrelik plastik şişelerin doldurularak rezervuara koyulmasıyla su tüketimi %20 oranında azaltılabilmektedir. Klasik duş başlıklarından dakikada ortalama 15-20 litre su akarken, düşük akımlı tasarruflu duş başlıklarından dakikada 9-10 litre su akmaktadır. Böylelikle 5 dakikalık duş esnasında daha az su tüketimi sağlanabilmektedir. Düşük akımlı tasarruflu duş başlıklarında %30-40 su tasarrufu mümkün olabilmektedir. Diş fırçalama ve yüz yıkama esnasında musluğun kapatılması halinde ortalama 15-35 litre su tasarrufu sağlanmaktadır.”
Evlerde en çok suyun harcandığı alanlar
Evlerde suyun büyük kısmının banyoda, tuvalette ve temizlikte boşa harcandığını vurgulayan Dr. Öğr. Üyesi İnci Karakaş, “Evlerde suyun %35 banyoda, %30 tuvalette, %20 çamaşır ve bulaşık yıkamada, %10 mutfakta ve %5’i ise paklık emeli ile kullanılmaktadır. Diş fırçalama ve yüz yıkama esnasında musluğun kapalı tutulması ile günde 15-35 litre su tasarrufu sağlanabilmektedir. Duş esnasında suyun ısınmasını beklerken suyu kaba doldurup temizlikte kullanımıyla tasarruf sağlanmaktadır. Çamaşır ve bulaşık makineleri tek yıkamada ortalama 40 litre su tüketmektedir. Makinelerin tam doldurulması ve kısa programların tercih edilmesiyle önemli ölçüde su tasarrufu mümkün olmaktadır. Mutfakta akan su altında zerzevat ve meyvelerin yıkanmaması bunun yerine bir kap içerisinde yıkanarak bu suyun da çiçek ve bahçe sulamada kullanılabilir. Arızalı muslukların tamirinin yapılarak su kaçağı olan alanların tespit edilip tamir edilmesi de büyük değer taşımaktadır.” biçiminde konuştu.
Bahçede damla sulama ile %50 tasarruf
Bahçe ve balkon sulamalarında suyun daha verimli kullanılabileceğini hatırlatan Dr. Öğr. Üyesi İnci Karakaş, şu tekliflerde bulundu:
“Suyun direkt bitki köklerine ulaştığı damla sulama sistemleri tercih edilerek su kaybı önlenmektedir. Damla sulama sistemleriyle %50’ye kadar su tasarrufu sağlanmakta, toprak muhtaçlığı olan kadar su almakta ve sadece hedeflenen bitkiler sulandığı için yabani otların da büyümesi önlenmektedir. Ayrıyeten, buharlaşmayla su kayıplarının önüne geçebilmek için sulamanın akşam yapılması kıymetlidir. Böylelikle toprak suyu daha âlâ alarak, gereksiz su kullanımını önlenmiş olacaktır. Susuzluğa sağlam bitkiler seçilerek büyük oranda su tasarrufu sağlanmaktadır.”
Küçük adımlar büyük fark oluşturuyor
Su tasarrufunun ferdî tedbirlerle toplumsal seviyede büyük bir tesir oluşturabileceğinin altını çizen Dr. Öğr. Üyesi İnci Karakaş, sözlerini şöyle tamamladı:
“Suyun verimli biçimde kullanılması için kitlesel ölçekte farkındalığın oluşturulası değerlidir. 22 Mart Dünya Su Günü ve 18 Eylül Su Tasarrufu Günü üzere özel günlerle su kaynaklarının korunması ve su tasarrufunun yapılması ile ilgili şuur oluşturulmakta ve suyun değeri vurgulanabilmektedir. Böylelikle toplumda şuur oluşturulmakta ve suyun daha verimli olarak kullanılması sağlanmaktadır. Akıtan muslukları tamir ederek, musluk uçlarına tasarruf aparatları takarak, tasarruflu duş başlıkları kullanarak, bulaşık ve çamaşır makinelerinde su ve güç tasarruflu olanlar tercih edilerek tonlarca ölçüde su tasarrufu sağlanmaktadır. Ayrıyeten, ön yıkama yapmayarak ve makineleri dolmadan çalıştırmayarak, duş ve diş fırçalama esnasında suyu boşa akıtmayarak, kademeli sifonlar kullanarak suyu çok daha verimli kullanabiliriz.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
