Trabzon’da, Afet Risk Analiz Sistemi (ARAS) projesi kapsamında hazırlanan heyelan tehlike haritasına göre ilin toplam yüzölçümünün yaklaşık yüzde 16’sının yüksek ve çok yüksek tehlikeli alan olduğu belirlendi. Bölgenin sel ve heyelan açısından büyük tehlike arz ettiğini belirtildi.
Son yıllarda küresel iklim değişikliğinin etkileriyle görülen ani lokal ve şiddetli yağışların can ve mal kayıplarıyla sonuçlanan sel ve heyelanlara yol açtığı Karadeniz Bölgesi’nde riskli alanlar belirleniyor.
Türkiye’de en fazla heyelan görülen iller arasında yer alan Trabzon’da, Afet ve Acil Durum (AFAD) Müdürlüğü ile Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) tarafından Afet Risk Analiz Sistemi (ARAS) projesi kapsamında mevcut tehlike ve risklerin mekansal olarak nerelerde ve ne düzeyde olduğunun ortaya konulabilmesi amacıyla heyelan tehlike haritası hazırlandı.
Haritaya göre ilin toplam 4 bin 685 kilometrekarelik yüzölçümünün yaklaşık yüzde 16’sına tekabül eden 750 kilometrekarelik alanının yüksek ve çok yüksek tehlikeli alan olduğu belirlendi. Kentte, 268 bin 460 yapıdan, 16 bin 392’sinin çok yüksek, 83 bin 220’sinin ise yüksek derecede, 64 bin 288 yapının orta derecede tehlikeli alanda kaldığı tespit edildi. 104 bin 560 yapı ise düşük tehlikeli alan kapsamında yer aldı.
‘KAZILARIN TAMAMI BİZE HEYELAN OLARAK GERİ DÖNÜYOR’
Kırsalda gelişigüzel yapılan yol açma çalışmalarının heyelanları tetiklediğini belirten AFAD İl Müdürü Ömer Kıratlı, şunları söyledi:
“Bu planları yaparken daha önceden sel, heyelan, kaya düşmesi ve çığ ile ilgili çalışmalar yaptık. Bu tehlike analizlerini yaptıktan sonra da üniversitemizde ortak olarak çalıştık ve riskleri belirledik. İlimizde heyelan tehlikesi olan birçok noktada konutların olduğunu gördük. Bu sayı çok yüksek bir rakam. Bizim bölgemiz heyelana çok duyarlı. Bir de alan kısıtlı olduğu için dere yataklarına yani düz alanlara yerleşimlerde fazla. Dolayısıyla sel ve heyelanlar açısından büyük tehlike arz ediyor. Yapılacak olan imalatlar da yani konut ve bina çalışmalarında mutlak suretle biz teknik destek mühendislik hizmeti alınmasından yanayız. Vatandaşlarımız en azından belediyeye diğer illerde özel idarelere mutlaka müracaat ederek en azından afet riski olmayan alanlarda yapılaşmalarını yapmaları gerekiyor. Malum bizim bölgemiz dağınık yerleşime sahip. Dolayısıyla evler birbirinden bağımsız ve her eve yol açmaya çalışıyoruz. Yol açma çalışmaları neticesinde de doğayı kazıyoruz. Bu kazıların tamamı bize heyelan olarak geri dönüyor. Türkiye’de belki de en uzun kırsal yolu Trabzon’da, ama en çok da heyelan Trabzon’da. Bu bağlantıyı kurmamız lazım. Biraz daha dikkatli olmak gerekiyor.”
‘VATANDAŞLARIMIZIN DAHA DUYARLI DAVRANMALARINI BEKLİYORUZ’
Haziran ayında kentte yağış miktarının fazla olduğuna değinen Kıratlı, “2022 yılında çok miktarda kar yağdı. Karların da hızlı erimesi neticesinde bölgemizde çok sayıda heyelan meydana geldi. Bizim 2022 başlangıcından günümüze kadar yaklaşık 300’e yakın incelediğimiz nokta oldu. Bunların yarısı yol hasarları yarısı da konutlarla ilgili. Şimdi bu sezonda haziran döneminde konveksiyonel yağmurlar, ısınma ile beraber kısmi olarak bölgesel olarak yağışlarımız var. Gök gürültülü sağanaklar şeklinde. Bunlar da tabii ani bastırması neticesinde sel, su baskınlarına sebebiyet veriyor. Vatandaşlarımızın bu süre içerisinde daha duyarlı davranmalarını bekliyoruz” dedi.
