Besin zehirlenmeleri birtakım durumlarda ölümcül olabilecek sonuçlara varabiliyor. Geçtiğimiz günlerde Fatih’te bir otelde konaklayan Servet ve Çiğdem Böcek ile çocukları Kadir Muhammet ve Masal, mide bulantısı ve kusma şikayetleri üzerine hastaneye kaldırıldı. Çocuklar ve anne hayatını kaybetti. Babanın ise tedavisi devam ediyor. Ailenin midye ve kumpir tükettiği belirtilirken kesin mevt nedenleri için laboratuvar sonuçları bekleniyor. İstinye Üniversitesi Gastroenteroloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Çağdaş Erdoğan, laboratuvar sonuçlarını görmeden kesin bir yargıya varılamayacağını belirterek muhtemel bir zehirlenmenin midyeden kaynaklanabileceğini belirtiyor. Erdoğan’a nazaran, süratli ilerleyen ve ölümcül olabilen besin zehirlenmeleri ekseriyetle toksin kaynaklı oluyor. Bu nedenle de bu olayda besin zehirlenmesi varsa bunun midyeden kaynaklı olma ihtimalinin daha yüksek olduğuna dikkat çekiyor
“Toksinler ısıya karşı dayanıklıdır”
Doç. Dr. Çağdaş Erdoğan, olayla ilgili şunları söylüyor:
“Öncelikle şunu vurgulamak gerekir: Bu çeşit olaylarda kesin neden lakin laboratuvar sonuçlarıyla ortaya çıkar. Bir doktor olarak sonuçlar çıkmadan ‘kesin budur’ dememiz mümkün değil. Fakat tablonun çok süratli gelişmiş olması, kimi ihtimalleri başkalarından daha ön plana çıkarıyor. Genel olarak besin zehirlenmelerinin büyük kısmı hafif seyreder; bulantı, kusma üzere belirtilerle bizatihi düzelir. Ancak süratli ilerleyen ve ölümcül olabilen besin zehirlenmeleri de vardır. Bunlar çoklukla toksin kaynaklıdır. Yani besinin içinde daha evvelden oluşmuş bir zehirden kelam ediyoruz, bu nedenle pişirmek yahut kaynatmak birden fazla vakit gözetici olmaz. Toksinler ısıya sağlamdır.”
“Toksinler saatler içinde teneffüs kaslarını felç edebilir”
Kabuklu deniz eserlerinde biriken toksinlerin dakikalarla, saatler içinde teneffüs kaslarını felç edebileceğinden bahseden Doç. Dr. Erdoğan, şöyle devam ediyor:
“Botulinum toksini (botoks zehirlenmesi) en bilinen örneklerden biridir; bilhassa konut imali konservelerde görülür. Daha çok görme bozukluğu, çift görme, yutma zahmeti üzere belirtilerle başlar ve teneffüs kaslarını etkileyebilir. Fakat bu toksinin belirtilerinin başlaması çoklukla birkaç saat ile üç gün ortasında değiştiği için, çok ani seyreden tablolarda birinci sırada düşündüğümüz etken değildir. Buna karşılık bilhassa kabuklu deniz eserlerinde, yani midye üzere filtrasyon yoluyla beslenen canlılarda biriken önemli nörotoksinler vardır. Bu toksinler dakikalarla saatler içinde teneffüs kaslarını felç edebilir ve bu durum ani hayati kayıplara yol açabilir. En kıymetli özellikleri, ne kadar pişirilirse pişirilsin yok olmamalarıdır. Hasebiyle ‘piştiği için güvenlidir’ niyeti hakikat değildir.”
“Salmonella, bu türlü süratli bir tabloya sebep olmaz”
Geçtiğimiz aylarda İzmir’de bir vatandaşın kumpir yedikten sonra hayatını kaybetmesi Salmonella bakterisini gündeme getirmişti. Doç. Dr. Erdoğan bu bakterinin bu kadar süratli vefata götürmediğini belirterek şu açıklamayı yapıyor:
“Enfeksiyon kaynaklı bir besin zehirlenmesi, örneğin salmonella, bu türlü süratli bir tabloya sebep olmaz. Salmonellada belirtiler daha yavaş gelişir; kanlı ishal ve ateş üzere bulgular olur. Bu nedenle enfeksiyon ihtimali bu olayda öncelikli görünmüyor.”
“Toksinin bedene dağılmasında kilo değerli bir belirleyicidir”
Toksinlerin herkeste farklı halde tesir edebileceğini belirten Erdoğan, “Ailenin farklı bireylerinin farklı süratlerde etkilenmesi de açıklanabilir bir durum. Zira her midye birebir ölçüde toksin içermez. Ayrıyeten toksinin bedene dağılmasında kilo kıymetli bir belirleyicidir; çocukların ve annenin daha süratli etkilenmesi bu nedenle olağandır. Olağan çok düşük bir ihtimal de olsa yiyeceğe karışmış kimyasal bir madde—örneğin bir paklık ürünü—de misal biçimde süratli tesir yaratabilir. Ama toksin ihtimali daha güçlü bir mümkünlük olarak duruyor” diyor.
“Zamanında hastaneye ulaşıldığında güzelleşme ihtimali var
Bu cins olaylarda erken müdahalenin hayati kıymet taşıdığını belirten Erdoğan, şöyle devam ediyor:
“Eğer toksin teneffüs kaslarını felç ettiyse, hastanın teneffüsü durabilir. Bu türlü bir durumda tek tedavi, teneffüs aygıtıyla hastayı yaşatıp toksinin tesiri geçene kadar takviye sağlamak. Yani vaktinde hastaneye ulaşıldığında güzelleşme ihtimali var.”
“Bulantı ve kusma başlarsa vakit kaybetmeden acil servise başvurulmalı”
“Vatandaşlar açısından bakarsak, bu türlü bir tehlikeyi besinin tadından, kokusundan yahut görünüşünden anlamak mümkün değil. Bu yüzden bilhassa kabuklu deniz eserlerinin kesinlikle kontrollü ve emniyetli kaynaklardan alınması gerekir. Sokakta satılan eserler her vakit daha risklidir. Kumpir üzere mayonez, sosis, sucuk üzere kolay bozulan materyaller içeren ve uzun müddet açıkta bekleyebilen yiyeceklerde de risk artar. Tıpkı gıdayı yiyen birden fazla şahısta kısa müddette bulantı ve kusma başlarsa, bilhassa çocuklarda vakit kaybetmeden acil servise başvurulmalı. Son olarak tekrar söylemek lazım: Kesin neden laboratuvar sonuçlarıyla belirlenecek. Fakat mevcut bilgiler ışığında bu kadar süratli gelişen bir tabloda nörotoksinler daha mümkün görünüyor.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
