Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Dilek Leyla Mamçu, özellikle uluslararası seyahatlerde karşılaşılabilecek enfeksiyon hastalıkları, risk kümeleri, alınması gereken tedbirler ve seyahat sonrası dikkat edilmesi gereken sıhhat meseleleri hakkında bilgi verdi.
Seyahat enfeksiyonları üç kümede ele alınıyor!
Seyahat hastalıklarının seyahat yapılan yere, seyahat biçimine ve gidilen yerde yapılan aktivitelere bağlı olarak ortaya çıkan sıhhat sorunları olduğunu lisana getiren Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Seyahat enfeksiyonları genel olarak bulaşıcı hastalıklar, seyahatin kendisinden kaynaklı sıkıntılar, çevresel ve bölgesel faktörlerden kaynaklı meseleler biçiminde üç kümede ele alınabilir.” dedi.
Hangi durumlarda ne tıp hastalıklar görülebileceğine değinen Mamçu, “Tropikal bölgelerde sıtma, sarı humma, dengue, Zika, kolera, tifo, hepatit A-B üzere enfeksiyonlar sık görülür. Kirli su ve yiyeceklerle seyahat ishali bulaşabilir. Jet lag (zaman farkı yorgunluğu), derin ven trombozu (uzun müddet hareketsiz oturmaya bağlı pıhtı oluşumu) ve seyahat hastalığı (motion sickness – araç tutması) üzere sıkıntılar ortaya çıkabilir. Yüksek irtifa hastalığı, güneş çarpması, sıcak çarpması, dehidratasyon, soğuk iklimlerde donma, hipotermi, böcek ve hayvan ısırıkları ile karşılaşılabilir.” halinde konuştu.
Seyahat edenlerin yüzde 65’i az ya da çok etkilendikleri bir sıhhat sorunu yaşıyor!
Günümüzde yılda 1.2 milyar insanın memleketler arası seyahat ettiğini ve her yıl bu sayının arttığını aktaran Dr. Dilek Leyla Mamçu, “2030’da sayının 2 milyara ulaşacağı öngörülüyor. Seyahatlerin yarısından fazlası, gelişmekte olan ülkelere yapılıyor.” dedi.
Hastalıkların daha çok gelişmiş ülkeden gelişmemiş ülkeye seyahatte ortaya çıktığına dikkat çeken Mamçu, şunları söyledi:
“Gelişmiş alt yapıları olan ülkelere kıyasla kimi Afrika ülkeleri, Güney Doğu Asya ve Güney Amerika’ da kimi bölgeler daha fazla risk içerir. Ayrıyeten ülkelerden bağımsız olarak, hijyen ve sanitasyon koşullarının sağlıklı olmadığı, su kaynaklarının kirli olduğu bölgelerde enfeksiyonlar daha sık görülür. Yapılan çalışmalara nazaran seyahat edenlerin yüzde 65’i gittikleri bölgede az ya da çok etkilendikleri bir sıhhat sorunu yaşıyor. Bu sıkıntıların değerli bir kısmı diyare, teneffüs yolu enfeksiyonu, deri hastalıkları üzere birden fazla hafif ve kendini sınırlayan özellikte hastalıklar. Bununla bir arada, daha önemli meselelere yol açan enfeksiyonlarla da karşılaşılabiliyor, seyahat edenlerin bir kısmı seyahatini yarıda keserek ülkesine dönmek zorunda kalabiliyor.”
Seyahatten en geç dört hafta evvel Seyahat Hastalıkları Kliniğine başvurulmalı!
ABD Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezi (CDC) ve Dünya Sıhhat Örgütü’nün (WHO) hem hastalar hem de tabipler için faydalı web siteleri bulunduğunu hatırlatan Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Bu kaynaklar, dünyanın tüm ülkelerinde ortaya çıkan hastalık ve salgınları yakından izleyerek sık sık güncelleniyor.” dedi.
Alınacak tedbirlerin gidilecek ülkeye, kalınacak müddete ve yapılacak aktiviteye nazaran değiştiğini lisana getiren Mamçu, “Ülkemizde Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü, yurt dışına çıkacaklara seyahat sıhhati hizmeti sunuyor. Bölgelere nazaran WHO ve CDC’nin önerdiği aşılar; gidilen bölgeye, kalınacak mühlete, kişinin bağışıklık durumuna ve o anda mevcut salgın hastalık durumuna nazaran değişebileceği için kesinlikle konunun uzmanları tarafından Seyahat Hastalıkları Kliniklerinde uygulanmalı. Sahra altı Afrika, Uzak Asya üzere birtakım coğrafik bölgelere gitmeden evvel aşılama ile kâfi seviyede bağışıklık oluşturulmalı. Bu da en az 3- 4 hafta süreceği için planlanan seyahatten en geç dört hafta evvel sıhhat kuruşuna başvurulmalı.” açıklamasını yaptı.
Seyahatle bağlantılı hastalıklar açısından kimi bireyler ‘yüksek riskli yolcu’!
Seyahat öncesi bir Enfeksiyon Hastalıkları uzmanına danışmanın seyahatle alakalı hastalıkların önlenmesinde kritik değere sahip olduğunu belirten Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Temel sıhhat değerlendirmesi, seyahat programının gözden geçirilmesi, uygun aşıların uygulanması ve danışmanlık hizmetleri için uzmana başvurulabilir.” dedi.
Seyahatle bağlantılı hastalıklar açısından birtakım şahısların ‘yüksek riskli yolcu’ olarak tanımlandığına dikkat çeken Mamçu, “Bunlar; önemli sıhhat meseleleri nedeniyle yakın vakitte hastaneye yatış hikayesi olanlar, kronik hastalıkları olanlar, immün yetmezliği olanlar, çocuklar ve yaşlılar, gebelik yahut emzirme periyodundaki bayanlar, bilhassa kaliteli tıbbi hizmetten uzak, gelişmekte olan ülkelere seyahat edecek yolcular, uzun periyodik seyahat edecekler, sırt çantalılar ve insani yardım, tıbbi hizmet maksadıyla seyahat edenler. Bilhassa bu şahıslar seyahat öncesi bir Seyahat Hastalıkları Kliniğine başvurmalı.” ihtarında bulundu.
En sık sıtma ile karşılaşılıyor…
Seyahat dönüşünde altı hafta içinde ateş , sarılık, baş ağrısı, uykuya eğilim, kanamalar yahut nörolojik bulguların varlığında kesinlikle bir sıhhat kuruluşuna başvurulması gerektiğinin altını çizen Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Başvuruda seyahat ve seyahatte yapılan yüzme, mağaracılık, trekking üzere aktiviteler anlatılmalıdır.” dedi.
En sık saptanan ateşli hastalığın sıtma olduğunu kaydeden Mamçu, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Sıtmanın kuluçka müddeti bir yılı bulabilir. Ateş, nezle hali, terleme, üşüme üzere şikayetlerle başlayabilir. Sıtma dışında; gidilen ülkenin mikrobik yapısına ve bedenin bağışıklık durumuna bağlı olarak, ülkemizde görülmeyen pek çok tropikal hastalık görülebilir.
Bununla birlikte Türkiye’ye gelen yabancı turistler açısından, ülkemizin alt yapı, hijyen ve sanitasyon koşulları kâfi olup, WHO tarafından seyahat öncesi rastgele bir tedbir önerilmeyen ülkeler ortasında. Bununla bir arada Güneydoğu yahut Çukurova Bölgesi’nde sıtma, Güneydoğu’da tifo, amipli dizanteri, bruselloz, leyişmaniyoz ve Tokat, Sivas, Erzurum, Trabzon gibi Kelkit Vadisi etraf vilayetlerinde Kırım-Kongo hemorajik ateşi hastalıklarına karşı dikkatli olmak gerekebilir.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
