Sesimiz, kimliğimizin ayrılmaz bir kesimidir. Kimimiz için mesleğimizi icra etmenin bir yolu, çoğumuz içinse niyetlerimizi, hislerimizi ve kimliğimizi söz etmenin temel aracıdır. Bilhassa pandemi sonrası yaygınlaşan imajlı görüşmeler, uzaktan eğitim ve dijital bağlantı platformları sayesinde beşerler seslerinin nasıl duyulduğunu daha çok fark ediyor. Bu artan farkındalık, sesle ilgili meselelerin daha erken fark edilir hale gelmesine ve daha fazla kişinin profesyonel takviye arayışına girmesine neden oluyor. İşte ses cerrahisi tam da bu noktada devreye giriyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Kulak Burun Boğaz Bölümü’nden Op. Dr. Erol Bozbora, ses teli cerrahisi hakkında merak edilenleri cevapladı.
Bireylerin sesi, psikolojilerini dahi etkiliyor
Ses, sırf fizikî bir özellik değil; kişinin kendini var etme biçimlerinden birisidir. Bireyler için sesin toplumsal cinsiyet kimliğiyle uyumlu hale getirilmesi, şahsî seyahatlerinin kıymetli bir modülüdür. Sesin toplumsal algılarla bağı bulunmaktadır. İnce sesli erkekler ya da kalın sesli bayanlar vakit zaman toplumun yerleşik cinsiyet beklentileriyle çatışan bir algıya maruz kalabilmektedir. Bu durum, bireylerin seslerinden ötürü yanlış anlaşılmalarla müsabakalarına, özgüven kaybı yaşamalarına ya da toplumsal dışlanma korkusu taşımalarına yol açabilmektedir.
Ses cerrahisine ne vakit başvuruluyor?
- Ses tellerinde uygun huylu oluşumlar (nodül, polip, kist vb.)
- Ses teli felci (tek taraflı ya da çift taraflı)
- Spazmodik disfoni (istemsiz kas kasılmaları nedeniyle gelişen ses bozukluğu)
- Reinke ödemi (genellikle sigarayla bağlantılı olup ses tellerinde sıvı birikimiyle ortaya çıkan, kalın ve boğuk sesle seyreden durum)
- Yapısal bozukluklara bağlı kronik ses kısıklığı
- Cinsiyet ahenk sürecinde sesin kimlikle uyumlu hale getirilmesi
Kimliğinize uygun sese kavuşmanız mümkün
Ses cerrahisi, ses tellerinde (vokal foldlar) meydana gelen yapısal ya da fonksiyonel meseleleri düzeltmeye yönelik çeşitli süreçleri kapsamaktadır. Bu cerrahiler ses kalitesini düzgünleştirmek, kaybedilen ses işlevini geri kazandırmak ya da kişinin kimliğiyle daha uyumlu bir ses elde etmesine yardımcı olmak gayesiyle uygulanmaktadır. Hedef kimi vakit kısıklığı gidermek, kimi vakit zayıf sesi güçlendirmek ya da sesin tonunu, tınısını değiştirmek olabilmektedir. Tüm bu durumlarda ses cerrahisi bireye özel tahliller sunmayı amaçlamaktadır.
Uygun sesi bulmak için birçok tedavi seçeneği bulunuyor
Ses teli tedavisinde birden farklı yol mevcuttur. Her ses cerrahisi süreci ayrıntılı bir kıymetlendirme ile başlamaktadır. Birinci olarak ses tellerinin yüksek çözünürlüklü hareketli görüntülenmesi olarak bilinen Videolaringostroboskopi süreci yapılmaktadır. Akabinde akustik ses tahlilini yapılır ve Lisan ve Konuşma terapistinin değerlendirmesi ile süreçler tamamlanır. Bunların sonucuna nazaran hangi tedavi tekniğinin uygulanacağı planlanmaktadır.
Tedavi seçenekleri;
- Mikrolaringoskopi: Mikroskop eşliğinde ağız içinden girilerek yapılan ve ses tellerindeki nodül, kist, polip üzere âlâ huylu lezyonların çıkarılmasını sağlayan minimal invaziv cerrahidir.
- Tiroplasti (Ses Teli Yer Değiştirme): Ses teli felci olan hastalarda, etkilenen telini destekleyerek sesi güçlendirmeyi amaçlayan cerrahidir.
- Ses Teli Dolgusu (Enjeksiyon Laringoplasti): Bilhassa yaşa bağlı ses zayıflığı yahut ses teli felci üzere durumlarda uygulanan, ses tellerine biyouyumlu dolgu unsuru enjekte edilerek sesin güçlendirilmesini sağlayan tesirli ve pratik bir sistemdir.
- Ses İnceltme / Kalınlaştırma Ameliyatları: Cinsiyet ahengi ya da estetik ses talepleri doğrultusunda, ses tellerinin gerginliği, uzunluğu yahut kalınlığı değiştirilerek sesin tonu üzerinde tesir sağlanır.
- Botulinum Toksin (Botoks) Enjeksiyonları: Spazmodik disfoni üzere kas spazmı kaynaklı ses bozukluklarında, istemsiz kasılmaları azaltmak maksadıyla uygulanır. Tesirli ve gerektiğinde tekrar edilebilir bir tedavi seçeneğidir.
İşlemin çabucak sonrasında yeni sesiniz ile güne devam edebilirsiniz
Her ses teli cerrahisi sonrasında süreç bireye özel olarak planlanmaktadır. Ses dinlenmesi, ses terapisi ve nizamlı denetimlerle güzelleşme yakından takip edilmektedir. Gayemiz sırf yapısal sorunu çözmek değil, kişinin günlük hayatında konforla ve inançla bağlantı kurmasını sağlamaktır. Ses teli dolgusu yahut Botoks üzere süreçler poliklinik kurallarında kısa müddette uygulanıp tıpkı gün taburculukla tamamlanabilirken, ses inceltme, tiroplasti vb. süreçler ameliyathane kurallarında 1 saati geçmeyecek müddetlerde yapılıp 1 gün hastanede yatış ile tamamlanabilmektedir. Kimi süreçlerden sonra kısa periyodik ses istirahati önerilmektedir. Kimi süreçlerde ise ses istirahatine hiç gerek kalmadan süreçten çabucak sonra hasta amaçlanan yeni ses ile konuşmaya başlayabilmektedir.
Ses cerrahisi yalnızca anatomiyi düzeltmekle ilgili değildir. Kimi vakit bireyin kendisi üzere duyulmasına, kimi vakit kaybettiği sesini yine kazanmasına, kimi vakit da hayal ettiği sesi elde etmesine imkan tanımaktadır. Tecrübeli bir takım, multidisipliner bir yaklaşım ve dikkatli bir takip süreciyle, ses teli cerrahisi ömür kalitesini manalı biçimde artırabilmektedir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
