Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Semra Baripoğlu, psikiyatrik ilaçların yanlışsız kullanımının değeri, yan tesirleri, takip süreçleri ve tedavi sürecindeki rolü hakkında bilgi verdi.
Psikiyatrik ilaçlar sadece uzman reçetesi ile kullanılmalı!
Psikiyatrik ilaçların, gerçek teşhis ve uygun takip süreçleri ile kullanıldığında birçok ruhsal hastalığın tedavisinde son derece tesirli olabildiğini lisana getiren Dr. Öğr. Üyesi Semra Baripoğlu, “Ancak her ilaçta olduğu üzere bu ilaçların da yan tesirleri, ilaç tepkileri ve şahsî farklılıklara bağlı beklenmedik tesirleri görülebilir.” dedi.
Bu nedenle psikiyatrik ilaçların kesinlikle bir psikiyatri uzmanı tarafından değerlendirilip reçete edilmesinin büyük değer taşıdığını vurgulayan Dr. Öğr. Üyesi Baripoğlu, “Psikiyatrik bir ilaç kullanmaya muhtaçlık olduğunu düşünen kişinin birinci adımı, bir psikiyatri uzmanına başvurarak kapsamlı bir değerlendirmeden geçmek olmalı. Muayene sonucunda gerekli görülürse doktorunuz, tanıya uygun ilacı belirleyip tedaviye başlayacaktır.” formunda konuştu.
Psikiyatrik ilaçların nizamlı kullanımı ve takip muayeneleri tedavi sürecinde çok önemli!
İlaç kullanımı sırasında hem olumlu tesirlerin hem de birinci günlerde ortaya çıkabilecek yan tesirlerin doktor tarafından yakından izlendiğini söz eden Dr. Öğr. Üyesi Semra Baripoğlu, “Tolerasyon zahmeti yaratan bir yan tesirle karşılaşıldığında, doktora haber vermek ve gerekirse doz ayarlaması ya da ilaç değişimi yapmak gerekir.” dedi.
Psikiyatrik ilaçların olumlu tesirlerinin çoklukla birkaç hafta içinde ortaya çıkmaya başladığını kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Baripoğlu şöyle devam etti:
“Tedavi sürecinde sabırlı olmak, ilacın önerilen müddet boyunca sistemli kullanılması ve takip muayenelerine gidilmesi çok kıymetlidir. Bu değerlendirmelerde ilaç aktifliği, yan tesirler ve tedavide izlenecek yeni yol haritası belirlenir. Psikiyatrik ilaçların bilinen yan tesirleri vardır ve doktorunuz bu mevzuda sizi bilgilendirir. Tedavi başladıktan sonra görülebilecek yan tesirlerin izlenmesi kıymetli. İlacın sağladığı tedavi yararı ile yan tesirler birlikte değerlendirilmeli, gerekirse doz azaltımı yahut ilaç değişimi planlanmalı. Birden fazla ilaç kullanan hastalarda ise, yeni başlayacak ilacın mevcut ilaçlarla etkileşimi kesinlikle göz önünde bulundurulur. Gerekirse ilaç seviyesi ölçümleri yapılarak daha inançlı bir kombinasyon oluşturulur.”
Bireylerin genetik yapıları ilaca verilen karşılığı etkileyebiliyor!
Psikiyatrik ilaçlarda doz ayarlamasının, milletlerarası literatürdeki tedavi faal dozlar ve hastanın klinik özellikleri dikkate alınarak yapıldığını aktaran Dr. Öğr. Üyesi Semra Baripoğlu, “Bunun yanında günümüzde bireylerin genetik yapılarının ilaca verdikleri cevabı etkileyebileceği biliniyor.” dedi.
Bu nedenle gerektiğinde ilaç kan seviyesi ölçümleri ve farmakogenetik testler kullanılarak daha şahsa özel ve inançlı bir tedavi planı oluşturulabildiğini söz eden Dr. Öğr. Üyesi Baripoğlu, bu prosedürlerin, beklenmeyen yan tesirlerin açıklanmasında da yol gösterici olduğunu söyledi.
Hastalığın cinsine ve kişinin gereksinimlerine nazaran ek tedavi sistemleri de sürece dahil edilir!
Psikiyatrik hastalıkların tedavisinde ilaçların birden fazla vakit tek başına kâfi olmayabileceğine de değinen Dr. Öğr. Üyesi Semra Baripoğlu, şunları söyledi:
“Hastalığın cinsine ve kişinin gereksinimlerine nazaran ek tedavi sistemleri de sürece dahil edilir. Depresyon, korku bozuklukları, obsesif kompulsif bozukluk ve psikotik bozukluklarda psikoterapi kıymetli bir dayanak sağlar. Bunun yanı sıra aile ve hasta psiko-eğitimi, toplumsal dayanak çalışmaları tedavinin tesirini artıran ögeler ortasındadır. Çocuk ve ergenlerde ise ergoterapi, lisan ve konuşma terapisi ile eğitimsel dayanaklar büyük rol oynar. İlaç tedavisinin kâfi olmadığı durumlarda biyolojik tedavilerden yararlanılır; Manyetik İkazım Tedavisi (TMS) ve daha önemli klinik tablolar için uygulanan Elektrokonvülsif Terapi (EKT) bu metotların başında gelir.”
Kontrollü kullanıldığında tedavi edici ilaçlar bağımlılık oluşturmaz!
Psikiyatrik ilaçların bağımlılık yapıp yapmadığı sorusunu pahalandıran Dr. Öğr. Üyesi Semra Baripoğlu, “Toplumda psikiyatrik ilaçların bağımlılık yaptığına dair yaygın bir tasa bulunuyor. Lakin bağımlılık yapan ilaçlar makul kümelerle sonludur ve denetimli kullanıldığında tedavi edici ilaçlar bağımlılık oluşturmaz.” dedi.
Buna karşın kimi ilaçların denetimsiz, kulaktan dolma bilgilerle yahut reçetesiz formda temin edilip uzun mühlet kullanıldığına işaret eden Dr. Öğr. Üyesi Baripoğlu, “Bu durum önemli riskler doğurur. Bu nedenle ilaçlar katiyetle doktor reçetesi ile alınmalı, tanıdık tavsiyesi ile ilaç başlanmamalı, tedavi müddeti ve doz sadece tabip tarafından belirlenmelidir. Bağımlılık potansiyeli olan ilaçlarla ilgili gerekli tüm ihtarlar ve kullanım kuralları doktor tarafından açıkça belirtilir.” diyerek kelamlarını tamamladı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
