Kanadalı şarkıcı Jully Black, milli marştaki bir kelimeyi neden değiştirdi?

Salt Lake City‘deki Vivint Arena’da dolu tribünler karşısında performansını sergileyen Jully Black, marşın sözlerini değiştirmek üzereydi: “Evimiz ve anayurdumuz” (“our home and native land”) olan sözleri, “Anayurttaki evimiz” (“our home on native land”) şeklinde söyleyecekti.

Yerli halkın haklarına bir selam niteliğindeki tek kelimelik değişiklik bir hayli dikkat çekti.

Bazıları bir asırlık marştaki bu değişikliğin kalıcı hale getirilmesini istedi.

Toronto’da doğup büyüyen Black, birkaç yıl önce Kanada’daki bazı yerli halkların eski yatılı okul arazilerinde isimsiz mezarlara dair kanıtlar bulduklarını söylemesinin ardından ülkesinin ulusal marşını söylemeyi bıraktığını söyledi.

19’uncu ve 20’nci yüzyıllarda yaklaşık 150 bin yerli çocuk, ailelerinden alınarak asimile edilmek üzere devlet tarafından yönetilen bu yatılı okullara yerleştirildi. Bu okullarda ise en az 3 bin 200 çocuğun öldüğü sanılıyor.

BBC’ye konuşan Black, “Bunun ortaya çıkışı pek çok şeyi beraberinde getirdi” dedi.

Basketbol maçı öncesinde kendisinden marşı seslendirmesi istendiği ise Black, çocukken söylediği marşın sözlerine daha yakından bakmanın vakti geldi diye düşündü. Beraberinde ise değişikliğin kaçınılmaz olduğunu söyledi:

“‘Evimiz ve anayurdumuz’ bir yalan. Doğru olan ise ‘Anayurttaki evimiz’.”

Kanada, ülkedeki yerel halklara yönelik asimilasyon ve hegemonya geçmişine sahip bir ülke. Son yıllarda ise yerli ve yerli olmayan halk ile hükümet arasındaki ilişkilerin yeniden geliştirilmesine yönelik uzlaşma çağrıları artıyor.

Marşın sözlerinde yapılan değişiklik ise yerli halk da dahil geniş kitleler tarafından övgüyle karşılandı.

Manitoba Üniversitesi’nde yerli halk çalışmaları profesörü olan Niigaan Sinclair, Black’in kendisine verilen fırsatı yerli halka dikkat çekmek üzere kullandığını belirtti.

Kendisi de Anishinaabe yerli topluluğına mensup olan Sinclair, “Her Kanadalı için bir model olmalı” dedi ve şöyle devam etti:

“Milli marş, tıpkı bayrak, yasalar ve politikalar gibi, temelinde yerli halklar olarak bizi ezmek için kullanıldı. Buna ne kadar çok meydan okuyabilirsek o kadar iyi.”

Ancak Sinclair, Kanada’da yaşayan yerli halkın yaşam kalitesini artırmanın, milli marş sözlerinde yapılacak bir değişiklikten daha önemli olduğunu da vurguladı:

“Kanadalılar, marştaki tek bir kelimeyi değiştirmekten daha çok, yerli halkın her gün maruz kaldığı baskı ve şiddeti önemsemeli.”

Sözlerde yapılan değişiklik bazıları tarafından da eleştirildi.

Toronto Sun gazetesi köşe yazarı Lorrie Goldstein, Twitter’da yaptığı paylaşımda, “Kanada, ne zaman doğmuş olursa olsun, Kanada’da doğan herkes için ‘anavatan’dır” diye yazdı. Black ise eylemiyle alakalı geri dönüşlerden memnuniyet duyduğunu, çünkü konuşulması gereken şeylerin artık konuşulmaya başlandığını söyledi.

Yüzyıl önce kaleme alınan marşta yer alan “tüm oğullarının emri” sözü, 2018 yılında cinsiyetsiz bir ifade kurmak üzere “hepimizin emri” olarak değiştirilmişti.

Kanada Senatosu, değişikliği “‘Ey Kanada’ artık hepimizi temsil ediyor” diyerek duyurmuştu. Şimdi ise pek çokları Black’in gayriresmi değişikliğinin kalıcı olmasını umuyor.

Değişiklik en azından Black için artık kalıcı:

“Marşı artık başka türlü söyleyemem.”