Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Erman Şentürk, panik atağın nasıl ortaya çıktığı, hangi davranışlarla sürdüğü, nasıl tedavi edildiği ve idaresinde hangi metotların tesirli olduğu hakkında bilgi verdi.
Panik atak yaşayanlar sık sık yine atak geçirme korkusu taşıyor!
Panik atağın, bir anda ortaya çıkan, tesirini saniyeler içinde artıran ve kişinin fonksiyonelliğini, ikili ilgilerini ve irtibatını önemli formda bozabilen bir durum olduğunu hatırlatan Dr. Öğr. Üyesi Erman Şentürk, “Genellikle beklenmedik halde başlar, süratle şiddetlenir ve dakikalar içinde bizatihi sonlanır.” dedi.
Panik atak yaşayan bireylerin birden fazla vakit tekrar atak geçireceklerine dair ağır dert duyduklarını aktaran Dr. Öğr. Üyesi Şentürk, “Bu nedenle panik atak yaşadıkları yerlerden, ortamlardan yahut o an yanlarında bulunan bireylerden uzak durma eğilimi gösterebilirler. Bu durum, ‘ya yeniden olursa?’ formundaki beklenti anksiyetesinin bir sonucudur ve kaçınma davranışlarını beraberinde getirir. Bireyler bu tasa nedeniyle daima bir güvenlik arayışı içinde olabilir; denetim edilebilmek için yanlarında birilerini bulundurmaya çalışabilir ya da toplu taşıma üzere ortamlardan uzak durabilirler.” halinde konuştu.
Panik bozuklukta temel maksat, kaçınma ve güvenlik arayışını azaltmak!
Panik atak geçiren bireylerde sık gözlemlenen bir öbür durumun, yaşadıkları fizikî belirtileri daima denetim etme gayreti olduğuna değinen Dr. Öğr. Üyesi Erman Şentürk, “Nabız ve tansiyon ölçümleri buna örnektir. Günümüzde akıllı saat üzere teknolojik araçların bu denetim davranışını tetikleyebildiği biliniyor.” dedi.
Panik bozukluğun idaresinde en kıymetli üç ögesi sıralayan Dr. Öğr. Üyesi Erman Şentürk, “Kaçınma davranışlarını azaltmak, güvenlik arayıcı davranışları ortadan kaldırmak ve beklenti anksiyetesini düşürmek değerlidir. İlaç dışı usullerde bu süreç bilhassa bilişsel davranışçı terapi (BDT) ile yürütülür ve birkaç seans içinde dahi yüksek oranda olumlu sonuçlar elde edilebilir.” açıklamasını yaptı.
Belirtiler süratle şiddetlenip sonra resen geçiyor…
Panik atağı bilhassa birinci defa yaşayan bireyler için bu sürecin hayli huzursuz edici olabileceğine dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Erman Şentürk, şunları söyledi:
“Panik atağın tabiatı gereği, ortada hiçbir gerçek tehlike yokken beden bir anda tehlike varmış üzere davranır. Hislerin kodlandığı bölge olan amigdala, çarpıntı, nefes alamama hissi üzere kolay bir duyumu tehlike olarak algılayıp bedene alarm sinyali gönderir. Bunun sonucunda çarpıntı, nefes darlığı, yerinde duramama, uyuşma, kasılma, baş dönmesi, idrara sıkışma üzere belirtiler ortaya çıkabilir. Kişi dayanamayacakmış, çıldıracakmış yahut ölecekmiş üzere hissedebilir. Bu belirtiler süratle şiddetlenip sonra zaten söner. Fakat güvenlik arayıcı davranışlar, beklenti anksiyetesi ve kaçınmalar bu döngüyü besleyerek panik atakların daha sık yaşanmasına neden olabilir. Bu nedenle terapötik süreçlerde bilhassa bu davranışların üzerine çalışılır.”
Panik bozukluk tedavi edilebilir ve hastalar kısa müddette olumlu karşılık alabilir!
Panik bozukluğun, psikiyatri pratiğinde sıkça karşılaşılan ve tedavisinin çoklukla yüz güldüren bir rahatsızlık olduğunu kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Erman Şentürk, “Bazı hastalarda ilaç, kimilerinde terapi, kimilerinde ise her ikisinin birlikte uygulanmasıyla kısa müddette olumlu karşılıklar alınabilir. Hangi tekniğin uygun olacağına psikiyatri uzmanının karar vermesi en gerçek yaklaşım olacaktır.” dedi.
Bilişsel davranışçı terapide kullanılan birtakım tekniklerin panik bozuklukta epeyce tesirli olduğuna işaret eden Dr. Öğr. Üyesi Şentürk, “Nefes düzenleme tekniği düzgün bir örnek. 3-4 saniye burundan nefes almak, 6-7 saniye boyunca yavaşça vermek ve bunu yaklaşık 3 dakika sürdürmek, sakinleştirici sistemi devreye sokar. Kasma-gevşeme idmanları ve duyusal odaklanma teknikleri, kişinin ana dönmesini sağlayarak rahatlatır. Atak sırasında kişinin kendisini telkin etmesi, ‘bu daha evvel geçti, ölümcül değil, birazdan sönümlenecek’ üzere tabirlerle durumu normalize etmesi epeyce yararlıdır.” tabirlerini kullandı.
Yaşam biçimi düzenlemeleri panik bozukluk belirtilerini hafifletmeye katkı sağlıyor!
Yaşam biçimi değişikliklerinin panik bozuklukta büyük kıymet taşıdığının altını çizen Dr. Öğr. Üyesi Erman Şentürk, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Mümkün olduğunca gerilimden uzak durmak, sağlıklı uyku ve beslenme sistemi, çok kafeinden kaçınmak, sigara ve alkol tüketimini azaltmak olumlu tesirler sağlar. Meditatif uygulamalar, yoga ve nizamlı spor da panik bozukluk belirtilerini hafifletmeye katkı sunar. Kimi bireylerde ataklar çok sık ve ağır olabilir; fonksiyonelliği bozacak düzeye geldiğinde terapiye ilaç tedavisi eklenmesi gerekebilir.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
