İşgale karşı ilk kurşunu atan gazeteci Hasan Tahsin anılıyor

İzmir’e 15 Mayıs 1919’da çıkartma
yapan ve seçkin askerlerden oluşan Yunan Efzon Alayı işgal askerine,
Kordonboyu’ndan ilk kurşunu sıkarak Türk direnişini başlatan yazar ve gazeteci
Hasan Tahsin, ölümünün 102. yılında anılıyor.

Hasan Tahsin, Yunan ordularının
İzmir’i işgali başladığı sıralarda silahını çekip ateşleyerek en öndeki Yunan
bayraktarını başından vurmuş ve Kurtuluş Savaşı’nın ilk kurşununu atmıştı. 31
yaşındaki Tahsin, ‘ilk kurşun’u attığı yerde şehit edildi.

1973 Yılında anısına İzmir Konak
Meydanı’nda “İlk Kurşun Anıtı” dikildi.

ATATÜRK İLE AYNI OKULA GİTTİ

Hasan Tahsin, ilköğretimine
Selanik’te bulunan ve Mustafa Kemal Atatürk’ün de eğitim aldığı Şemsi Efendi
Okulu’nda başladı. Daha sonra Selanik Feyziye Mektebi’ni bitiren Hasan Tahsin,
bu okulun ardından İttihat ve Terakki tarafından burslu olarak Paris Sorbonne
Üniversitesi’nde siyasal bilimler öğrenimi gördü.

Tümgeneral Doktor Mazlum Boysan
ile birlikte kalan Hasan Tahsin, öğrenim gördüğü esnada Trablusgarp’ı işgal
eden İtalya’yı protesto etmek için, Mısırlı öğrenci lideri Şeyh Dayef ile
birlikte mitingler düzenledi.

Paris’te İttihat ve Terakki
Fırkası’nda ve Teşkilat-ı Mahsusa’da görev alan Hasan Tahsin, İstanbul’a döndükten
sonra, Osmanlı Devleti aleyhine Balkanları karıştıran İngiliz istihbarat
teşkilatı adına çalışan Buxton kardeşlerin bu faaliyetlerini önlemekle
görevlendirildi.

10 YIL HAPİS CEZASI ALDI

Buxton kardeşlere Bükreş’te bir
tünelde suikast düzenleyen Hasan Tahsin, 10 yıl hapis cezası aldı. Fakat 1916
yılında Almanya’nın Balkanlara girmesi nedeniyle Romanya’da serbest kadı ve
İstanbul’a döndü.

Gerçek adı Osman Nevres idi.
Tahsin, yurda döndükten sonra, verem tedavisi için İsviçre’ye gitmek zorunda
kalınca, tanınmamak için pasaportuna Hasan Tahsin ismini yazdırdı ve daha sonra
hep bu adı kullandı.

TÜRKİYE’DE KADIN HAKLARININ SAVUNUCULUĞUNU YAPAN İLK ERKEK

1918’de İzmir’e yerleşen ve
‘Hatıra’ isimli bir şirket kuran Hasan Tahsin, Osmanlı Sulh ve Selamet
Cemiyeti’nin sözcülüğünü yapan Hukuk-u Beşer (İnsan Hakları) gazetesini
yayımlamaya başladı. Gazetedeki yazılarında ise ‘Vatanperver Hasan Tahsin’
lakabını kullanan Tahsin, yazdığı yazılarla aynı zamanda Türkiye’de kadın
haklarının savunuculuğunu yapan ilk erkekti.

HALKI DİRENMEYE ÇAĞIRDI

14 Mayıs’ı 15 Mayıs’a bağlayan
gece binlerce İzmirli, eski Musevi mezarlığında (Maşatlık meydanı) toplanmıştı.
Bu esnada İngiliz, Fransız, Amerikalı, İtalyan ve Yunan zırhlıları İzmir
Körfezi’nde bulunuyordu. Kalabalığa hitap eden önemli bir isim, o zamanın
Belediye Başkanı Hacı Hasan Paşa’ydı. Belediye Başkanının yanı sıra topluluğa
hitap eden bir diğer önemli isim ise Hukuk-u Beşer gazetesinin başyazarı olan
Hasan Tahsin’di. Halkı direnmeye çağırıyorlardı.

İLK KURŞUNU SIKTI

Yunan askerlerinin İzmir’de
karaya basacakları gün, Hasan Tahsin, yanında bulunan revolver ile düşmana ilk
ateşi açtı. Daha sonra ise yanında fazla yandaşı olmayan Tahsin, Yunan alayı
tarafından açılan ateş ve ardından süngüleme sonucunda, 31 yaşında yaşama veda
etti.

Hasan Tahsin’in işgal askerlerine
sıktığı ilk kurşun, Türk Kurtuluş mücadelesinde diğer yerlere de sıçradı. Aydın
ve Balıkesir’de işgale karşı direniş başladı. Hatta Çerkez Ethem, Yunan
işgaline karşı efeleri toparladığı gün, Demirci Mehmet Efe ayağa kalkarak;
“Bir genç düşmana ilk kurşunu sıkmış, bundan sonrası bize düşer!”
demiştir.

Hasan Tahsin adına, İzmir
Gazeteciler Cemiyeti tarafından her yıl “Şehit Gazeteci Hasan Tahsin
Gazetecilik ve Gazetecilik Teşvik Yarışması” düzenleniyor ve yarışma,
Türkiye’de basın-yayın organlarının düzenlediği yarışmaların en eskisi olma
özelliğini taşıyor.