Huzursuz bağırsak sendromu nedir? Huzursuz bağırsak sendromu neden olur? Huzursuz bağırsak sendromu belirtileri nelerdir?

Huzursuz bağırsak sendromu, kalın bağırsağı etkileyen ve yaygın olarak görülen bir hastalıktır. İshal, kabızlık, kramp ve şişkinlik gibi belirtilerle kendini gösteren hastalık, bağırsakta yapısal bir bozukluğa neden olmaz. Bu nedenle, bağırsak kanseri gibi ciddi hastalıkların riskini artırmaz. Bazı hastalar beslenme düzeninde yapacakları değişikliklerle belirtileri kontrol altında tutabilirken, daha şiddetli belirtilerin görüldüğü vakalarda ilaç tedavisi gerekebilir. Huzursuz bağırsak sendromu, yaygın görülen bir rahatsızlık olmasına rağmen, bireyler genellikle konuyla ilgili uzman bir doktora başvurmadan, bu durumun normal olduğunu düşünme eğilimindedir. Ancak, belirti gösteren hastalar çoğunlukla işe veya okula gitmekte zorlanır ve sosyal hayatlarında pek çok sorunla karşılaşır. Huzursuz bağırsak sendromunu tetikleyen faktörler nelerdir?  Huzursuz bağırsak sendromu için risk faktörleri nelerdir? Huzursuz bağırsak sendromu tedavisi nasıl yapılır?

HUZURSUZ BAĞIRSAK SENDROMU BELİRTİLERİ NELERDİR?

Huzursuz bağırsak sendromu olarak adlandırılan hassas bağırsak sendromu farklı semptomlarla kendini gösterse de yaygın şikayetler karında şişkinlik, ağrı, artmış bağırsak gazı, kabızlık veya ishal gibi yakınmalardır. Diğer hastalık şikayetleriyle benzer olduğu için semptomların ciddi hastalıklardan kaynaklanmadığını tetkiklerle kanıtlamak gerekir. Bu şikayetlerle başvuranların yaklaşık yüzde 10-15’ini hassas bağırsak sendromu hastasıdır ve kadın hastalarda İBS görülme sıklığı daha fazladır.

HUZURSUZ BAĞIRSAK SENDROMU NEDENLERİ NELERDİR?

* Huzursuz bağırsak sendromunun altında yatan nedenler hâlen tam olarak bilinmemektedir, ancak duyarlı kişilerde atakları tetikleyen bazı faktörlerin olduğu tespit edilmiştir. Bu faktörler şu şekilde sıralanabilir:

* Enfeksiyon

* Gıda intoleransı

* Yeteri oranda lif içermeyen beslenme şekilleri

* Stres

* Antibiyotik, antiasit ve ağrı kesici gibi ilaçlar

* Alkol ve sigara tüketimi

HUZURSUZ BAĞIRSAK SENDROMU NE ZAMAN DOKTORA DANIŞILMALI?

Bağırsak alışkanlıklarında veya İBS’nin belirtilerinde kalıcı bir değişiklik ortaya çıkan hastaların doktora görünmesi önerilir. Çünkü bu işaretler kalın bağırsak kanseri gibi daha ciddi bir durumun  göstergesi olabilir. Aşağıdaki belirtiler varsa ileri tetkik yapılması için mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir:

* Kilo kaybı

* Geceleri ishal

* Rektal kanama

* Demir eksikliği anemisi

* Açıklanamayan kusma

* Yutma zorluğu

* Gaz çıkarma veya dışkılama ile geçmeyen karın ağrısı

HUZURSUZ BAĞIRSAK SENDROMU TETİKLEYİCİLERİ NELERDİR?

Rahatsızlık bazı faktörlere bağlı olarak alevlenebilir. Spastik kolonu tetikleyebilen faktörler şunları içerir;

* Bazı gıdalar. İBS’de gıda alerjisi veya intoleransının rolü tam olarak anlaşılamamıştır. Gerçek bir besin alerjisi nadiren huzursuz bağırsak sendromuna neden olur. Ancak birçok insan buğday, narenciye, fasulye, lahana, gazlı içecekler, süt ve süt ürünleri de dahil olmak üzere belirli yiyecek veya içecekleri tükettikten sonra belirtilerde şiddetlenme tarifler.

* Stres. İrritabl bağırsak sendromlu çoğu kişi, artan stres dönemlerinde daha şiddetli veya daha sık belirti yaşar. Stres şikâyetlerin şiddetinde artışa neden olabilse de, hastalığın direkt nedeni değildir.

* Hormonlar. Kadınlarda erkeklere oranla iki kat daha fazla görülür. Bu da hormonların hastalığın tetiklenmesinde etkili olduğunu düşündürmektedir. Birçok kadında belirtilerin adet döneminde ya da öncesinde şiddetlenmesi de bu durumu destekler niteliktedir.

HUZURSUZ BAĞIRAK SENDROMU TEDAVİSİ NEDİR? 

Huzursuz bağırsak sendromu tedavisinin en temel amacı hastanın hayat kalitesini artırmak ve belirtileri hafifletmektir. Hastalığı tamamen ortadan kaldırmaya yönelik bir tedavi seçeneği bulunmasa da uygulanan tedavi yöntemleri, belirtilerin şiddetini azaltmaya ve tekrarlanmasını önlemeye yardımcı olur. Tedavi seçenekleri arasında beslenme düzeni ve yaşam tarzında yapılacak değişiklikler ve ilaç tedavisi yer alır. Karın kramplarını azaltmak için antispazmodik ilaçlar, iç organlardaki düz kasların kasılmasını önleyerek belirtilerin hafifletilmesine yardımcı olur.Huzursuz bağırsak sendromundan etkilenen bireyler, yaşam tarzında yapılacak değişikliklerle belirtileri kontrol altına alabilir:

* Su tüketimi: Günde en az 8-10 bardak su içilmesi kabızlığı önlemede oldukça etkilidir.

* Gaz problemi olan hastalar fasulye ve lahana gibi gaz üretimini artıran yiyecekleri daha az tüketerek şikayetlerin azalmasını sağlayabilir.

* Huzursuz bağırsak sendromu hastalarına yönelik belirli bir beslenme planı tavsiye edilmez. Aynı yiyeceğe her bireyin vücudu farklı tepkiler verebilir. Bu nedenle, her hastanın belirtilerini tetikleyen yiyecekleri kendisinin belirlemesi ve bu yiyeceklerden kaçınması kritik önem taşır. Genel olarak, bu sendroma sahip birçok kişi lifli gıdalar bakımından zengin yiyeceklerle beslenerek belirtilerin hafiflemesini sağlayabilir. Aynı zamanda, probiyotik içerikli gıdaların tüketilmesi de bağırsak sağlığına destek olur.

* Huzursuz bağırsak sendromunu tetikleyen en önemli faktörlerden biri de laktoz intoleransıdır. Belirtilerin süt ürünleri tüketildikten sonra şiddetlendiği durumlarda, bu gıdalardan kaçınmak en iyisi olacaktır.

* Fiziksel aktivitenin huzursuz bağırsak sendromu belirtilerini azalttığı söylenebilir. Günde yarım saat yapılacak ağır olmayan egzersizler, bağırsak sağlığını korumaya yardımcı olacaktır.

* Stres de huzursuz bağırsak sendromunun tetiklenmesine neden olabilir. Günlük hayatta stresten uzak durmaya çalışmak ve bu konuda yapılacak değişiklikler rahatsızlığın şiddetlenmemesi açısından oldukça önemlidir.

* Belli bir beslenme düzeni takip etmek ve bu düzene mümkün olduğunca uymak sindirim sisteminin düzenlenmesine yardımcı olur. Bu nedenle, beslenme düzeni açısından ani değişikliklerinden kaçınmak gerekir.

* Hastalığın belirtilerini yönetmenin en iyi yolu konuyla ilgili bir gastroenteroloğa başvurmaktır. Huzursuz bağırsak sendromu, düzenli sağlık kontrolleri ve yaşam tarzında yapılacak değişikliklerle kontrol altına alınabilen bir rahatsızlıktır.