Prematüre doğum dünya genelinde ve ülkemizde çok kıymetli bir halk sıhhati sorunu olmaya devam ediyor. Yenidoğan bebek ölümlerinin yanı sıra uzun vadeli sıhhat sıkıntılarının en önemli nedenlerinden biri olan prematüre doğumlar, birebir vakitte aileleri, toplumu ve ekonomiyi etkileyen çok taraflı sonuçlara neden olabiliyor. Dünya Sıhhat Örgütü’nün verilerine nazaran; dünyada tüm doğumların yaklaşık yüzde 10’u preterm doğum olarak gerçekleşiyor. Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Yenidoğan Ağır Bakım Ünitesi Sorumlu Neonatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ayşe Korkmaz Toygar, dünyada her yıl yaklaşık 15 milyon bebeğin vaktinden evvel dünyaya geldiğine dikkat çekerek, “Türkiye İstatistik Kurumu ve Sıhhat Bakanlığı bilgileri de ülkemizde prematüre doğum oranının yüzde 10-12 ortasında seyrettiğini ortaya koymaktadır. Buna nazaran, Türkiye’de her yıl 130-150 bin bebek prematüre olarak dünyaya gözlerini açmaktadır” diyor. Yürekleri ferahlatan haber ise geçmişte yaşama bahtı çok düşük kabul edilen prematüre bebeklerin artık çok daha yüksek bir oranda hayata tutunabilmeleri. Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları ve Neonatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ayşe Korkmaz Toygar, prematüre bebeğin sağlıklı bir formda yaşatılmasının çok büyük bir emek, sabır ve incelik isteyen epey uzun bir süreç olduğunu belirterek, “Bu süreçte en kıymetli kilometre taşları gelişmiş bir yenidoğan ağır bakım ünitesinin yanı sıra bilgili, deneyimli, kalplerinde insan ve bebek sevgisi, şefkat, merhamet, sabır, dikkat, ihtimam ve fedakarlık hissi olan doktorlar, hemşireler ve yardımcı sıhhat işçisidir. Yenidoğan ağır bakım ünitesinden taburcu olduktan sonra bilhassa 3 yaşına kadar olan periyot çok kıymetli olup, anne ve babanın işbirliği, bakımı, ilgisi ve sevgisi prematüre bebeklerin sağlıklı çocuklar olarak büyümeleri için çok önemlidir” diyor.
En değerli nedeni riskli gebelik!
Normal gebelik müddeti 37-42 hafta ortasında oluyor. Gebeliğin 22. haftası ile 37. haftasından evvel doğan bebekler “prematüre bebek” olarak isimlendiriliyor. Prematüre doğumların en kıymetli nedeni ise yüksek riskli gebelikler. Annenin küçük ya da ileri yaşta olması, sık gebelik ve doğum, yetersiz beslenme, yetersiz gebelik izlemi, çoğul gebelikler, enfeksiyonlar, kronik yahut gebelikte ortaya çıkan hastalıklar (hipertansiyon, preeklampsi, diyabet vb.) tütün ve bağımlılık yapan unsur kullanımı üzere etkenler de prematüre doğum riskini arttırıyor.
Yaşam oranlarında bariz artış görülüyor
Dünyada ve ülkemizde Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Anabilim Dalı’nın bir yandalı olan Neonatoloji (yenidoğan sıhhati ve hastalıkları) alanında yaşanan bilimsel ve teknolojik gelişmeler prematüre bebeklerin yaşama bahtını besbelli formda artırıyor. Neonatologların sayılarının artması, ülke genelinde fizik-teknik ve işçi altyapısının çoğalması, gelişmiş yenidoğan ağır bakım ünitelerinin kurulması ve daha pek çok etken, prematüre bebeklerde yaşama talihini yükselten etkenleri oluşturuyor. Türk Neonatoloji Derneği’nin her yıl ülkemizde yaklaşık 60 hastanenin yenidoğan ağır bakım ünitesi datalarıyla yaptığı istatistiklere nazaran; 2024 yılında prematüre bebeklerde yaşama oranlarında dikkat çeken artışlar kaydedildi.
Gebelik haftasına nazaran yaşama oranları
Aşağıdaki datalar, gebelik haftası arttıkça hayat bahtının epey yükseldiğini ortaya koyuyor.
- 22-24 hafta: Yüzde 31
- 25-26 hafta: Yüzde 64
- 27-28 hafta: Yüzde 82
Doğum tartısına nazaran yaşama oranları
Özellikle 1000 gram üzerindeki bebeklerde yaşama oranlarının yüzde 94’e ulaşması, yenidoğan bakımındaki ilerlemelerin ne kadar tesirli olduğunu gösteriyor.
