Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, gençlerin sosyal hayattan çekilerek konutta kalmayı tercih etmesine yol açan ruhsal ve toplumsal nedenleri, bu durumun sonuçlarını ve tahlil yollarını anlattı.
‘Dışarıda olmak’ fikri telaş, başarısızlık korkusu ve değersizlik hislerini tetikliyor!
‘Ev genci’nin temelde toplumsal, akademik ya da mesleksel hayattan büyük ölçüde çekilmiş, günlerinin birçoklarını konutta geçiren gençleri tanımlamak için kullanılan bir kavram olduğunu tabir eden Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, “Psikolojik açıdan bu durum, toplumsal izolasyon, motivasyon kaybı ve öz yeterlik inancında azalma ile karakterizedir.” dedi.
Japonya’da ‘hikikomori’ olarak isimlendirilen bu tablonun, artık Türkiye’de de gözle görülür biçimde arttığına dikkat çeken Aydın, “Bu gençler çoklukla, ‘dışarıda olmak’ fikrinin korku, başarısızlık korkusu ya da değersizlik hislerini tetiklediğini söylüyor. Bu nedenle konut, bir ‘güvenli alan’ haline geliyor. Lakin uzun vadede bu inançlı alan, farkına varılmadan bir ruhsal kapana dönüşebilir.” formunda konuştu.
Genç dış dünyayı ‘imkânların değil, yetersizliklerinin aynası’ üzere görüyor!
‘Ev genci’ tarifinin, yalnızca işsiz yahut öğrenci olmayan gençleri değil, birebir vakitte dijital dünyaya fazlaca yönelmiş, toplumsal etkileşimleri sanal ortama taşımış gençleri de kapsadığını aktaran Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, “Son yıllarda bu durumun artışında üç değerli faktör öne çıkıyor. Pandemi periyodu meskende kalmayı olağanlaştırdı. Toplumsal etkileşim kaslarımız zayıfladı. Ekonomik belirsizlik, gençlerde ‘ne yapsam da işe yaramıyor’ hissini güçlendirdi. Toplumsal muvaffakiyet baskısı, bilhassa imtihanlar, iş bulma korkusu ve mükemmeliyetçilik, birtakım gençleri geri çekilmeye itti.” açıklamasını yaptı.
Artık birçok genç için dış dünyanın, ‘imkânların değil, yetersizliklerinin aynası’ üzere hissedildiğini lisana getiren Aydın, bu nedenle içe kapanmanın, bir cins duygusal savunma sistemi haline geldiğini kaydetti.
Farklı faktörler gençlerin konutta kalmasına neden olabiliyor!
Bir gencin uzun müddet konutta kalmayı tercih etmesine yol açan en önemli durumlara değinen Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, şunları söyledi:
“Psikolojik olarak; korku bozuklukları, depresyon, özgüven eksikliği ve başarısızlık korkusu ön plana çıkıyor. Bilhassa toplumsal anksiyetesi olan gençler, topluluk içinde olmayı tehdit olarak algılar. Kimi gençler için ise ‘denemektense hiç başlamamak’ daha inançlı gelir. Ayrıyeten çok gözetici yahut eleştirel ebeveyn tavırları, bireyin ayrışma sürecini zorlaştırır. İşsizlik, geçim derdi, eğitim fırsatlarındaki eşitsizlik üzere faktörler, genci çaresizlik hissine sürükler. Toplumsal medya ve oyunlar, kısa periyodik haz sağlayarak gerçek ömürle bağ kurmayı erteler. Bir genç oyun dünyasında başarılı olabiliyorken, okulda yahut işte kendini yetersiz hissediyorsa, zihni doğal olarak daha az tehditkâr alana yani sanal ortama yönelir.”
Uzun vadeli meskende kalma, beynin toplumsal etkileşimle ilgili ağlarını da pasifleştiriyor!
Bu durumun ilerleyen yaşlarda kalıcı bir toplumsal çekilme ya da mesleksel uyumsuzluk riskini artırabileceğini vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, “Araştırmalar uzun vadeli toplumsal izolasyonun özgüven, planlama hüneri ve duygusal dayanıklılık üzerinde kalıcı izler bırakabileceğini gösteriyor.” dedi.
Japonya’daki ‘hikikomori’ üzerine yapılan bir araştırmaya değinen Aydın, “Bu gençlerin değerli bir kısmının 30’lu yaşlarında bile toplumsal hayata yine entegre olmakta zorlandığı bulunmuştur. Türkiye’de de benzeri risk mevcut. Uzun periyodik meskende kalma, yalnızca toplumsal çevreyi değil, beynin toplumsal etkileşimle ilgili ağlarını da pasifleştiriyor. Bu da ileride iş hayatına ahenk sağlama, takım çalışması yürütme yahut bağlantılar kurma hünerlerini zorlaştırıyor. Hasılı, bu durum bir ‘tembellik’ değil, vaktinde ele alınmazsa toplumsal ve mesleksel ahenk sıkıntısına dönüşebilen bir ruhsal donma halidir.” ikazında bulundu.
‘Ev genci’ olmak bir son değil, yardım eli uzatıldığında çözülebilir!
Bu süreçte ailelerin birtakım kusurlar yapabildiğine işaret eden Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, “Aileler, ‘Bu kadar da tembellik olmaz’, ‘bir işe gir de kendine gelirsin’ üzere baskılarda bulunabiliyor. Bu çeşit yaklaşımlar, gencin çekilme nedenini ortadan kaldırmaz; tersine utanç hissini büyütür.” dedi.
Doğru yaklaşımın, gencin neden geri çekildiğini anlamaya çalışmak, onu zorlamak yerine küçük toplumsal adımlar atması için teşvik etmek olduğunun altını çizen Aydın, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Psikolojik dayanak açısından ise bir uzman takviyesi alınabilir. Unutmamak gerekir ki ‘ev genci’ olmak bir son değil, yardım eli uzatıldığında çözülebilen süreksiz bir duraktır. Gencin tekrar toplumsal hayata katılması, baskıyla değil; itimat, anlayış ve küçük muvaffakiyet tecrübeleriyle mümkün olur.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
