Dünyada her yıl 2 milyondan fazla ülkemizde de yaklaşık 41 bin şahsa akciğer kanseri tanısı konuluyor. Erkeklerde en sık görülen kanser tipi olan akciğer kanseri bayanlarda da göğüs ve kolorektal kanserlerinden sonra 3. sıklıkta görülüyor. Kansere bağlı ölümlerde birinci sırada yer alan akciğer kanserinin en değerli nedeni olarak sigara gösteriliyor. O denli ki akciğer kanserinin yüzde 85’inin sigara kullanımı nedeniyle geliştiği belirtiliyor. Acıbadem Altunizade Hastanesi Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Faysal Dane, akciğer kanserinden korunmanın yahut riski azaltmanın en tesirli yolunun sigara ile tütün eserlerinin bırakılması ve mümkün olduğunca pasif içicilikten kaçınılması olduğuna dikkat çekerek, “Sigara ve tütün eserlerinin bırakılmasıyla akciğer kanseri önlenebilmektedir. Ayrıyeten çevresel risk faktörlerini denetim etmek ve sağlıklı bir ömür sürdürmek riskin azaltılmasında büyük bir ehemmiyet taşımaktadır” diyor. Akciğer kanserinin çoklukla erken devirlerinde belirti vermemesi ve en tipik sinyali olan öksürüğün sigara kullanımına bağlanması nedeniyle sıklıkla ileri evrede teşhis edildiğine vurgu yapan Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Faysal Dane, “Tanının gecikmesi de tedaviden faal sonuç alınamamasına ve bunun sonucunda hastanın hayatını yitirmesine neden olabilmektedir. Her kanserde olduğu üzere akciğer kanseri de ne kadar erken teşhis edilirse tam şifa bahtı o kadar yükselmektedir. Bazen tarama sistemleriyle tespit edilen çok erken evre akciğer kanserinde hastalarda yalnızca ameliyat ile şifa sağlanabilmektedir” diyor.
Risk kümesindeki 50 yaş ve üzeri şahıslara tarama önerisi
Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Faysal Dane, akciğer kanserine aslında tarama usulleriyle erken periyotta teşhis konulabildiğini belirterek, “Erken evrede teşhis edilebilmesi için yüksek riskli olarak belirlenmiş; ağır sigara içen yahut geçmişte içmiş olan 50 yaş ve üzeri şahıslara her yıl düşük radyasyon dozlu bilgisayarlı akciğer tomografi çekimi yapılması önerilmektedir. Bu sayede şimdi belirti vermemiş erken evre akciğer kanserinin yakalanması mümkün olabilmektedir” bilgisini veriyor.
Kadınlarda akciğer kanseri artıyor, çünkü…
Akciğer kanseri, akciğer dokusundaki hücrelerin genetik olarak kimi değişimlere uğradıktan sonra denetimsiz çoğalması sonucunda oluşan bir kanser çeşidi. Genel olarak erkeklerde bayanlara oranla yaklaşık 3 ila 3,5 kat daha sık görülüyor. Erkeklerin sigara ve tütün kullanımının bayanlardan çok daha yaygın olmasının bunun en önemli nedeni olduğu düşünülüyor. Lakin, günümüzde bayanlarda sigara kullanımının artmasıyla birlikte akciğer kanseri oranları bayanlarda da yükseliyor ve iki cinsiyet ortasındaki fark giderek azalıyor.
Bu kanserin yüzde 85’inden sigara sorumlu!
Akciğer kanserinin en kıymetli nedeni olarak sigara kullanımı gösteriliyor. O denli ki akciğer kanserinin yaklaşık yüzde 85’inin sigarayla alakalı olduğu belirtiliyor. Sigara dumanında bulunan çok sayıda kimyasal unsurun bir kısmı kanserojen özellik taşıyor. Bu kanserojen unsurlar akciğer dokusunda hücrelerin genetik yapısını bozarak akciğer kanserine yol açabiliyor. Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Faysal Dane, sigaranın bırakılması sonrasında akciğer kanseri riskinin azalması için üzerinden uzun bir mühlet geçmesi gerektiğini anlatarak, “Ayrıca, uzun devir ağır sigara içen şahıslarda sigaranın bırakılması riski azaltsa da bu risk hiçbir vakit içmeyenler düzeyine düşmez; zira akciğerlerde bir ölçü hasar kesinlikle oluşmuştur. Bu nedenle, sigaraya hiç başlamamak en doğrusudur” diyor. Prof. Dr. Faysal Dane, sigaranın yanı sıra hava kirliliği, radon gazı yahut asbest maruziyeti, genetik faktörler, pasif içicilik ve konut içi duman maruziyetinin de risk faktörleri ortasında yer aldığını söylüyor.
Genellikle tesadüfen teşhis ediliyor
Akciğer kanseri şikayete yol açtığında sıklıkla ileri evrede oluyor. Geç teşhis edilmesinin nedeni ise kanserin çoğunlukla uzun mühlet belirti vermemesi yahut öksürük üzere yakınmaların sigaraya bağlanarak önemsenmemesi. Ayrıca ağır sigara kullanan hastalarda tarama sistemlerinin olmaması da geç teşhisin bir öteki sebebini oluşturuyor. Erken evrede çoğunlukla belirti vermemesi nedeniyle bu periyotta lakin rastlantısal çekilen bir görüntüleme prosedürü sonrasında fark ediliyor. İleri evrelerde ise uzun vadeli öksürük, kan tükürme, nefes darlığı, uzunluğunda şişme, göğüs bölgesinde ağrı, hırıltı yahut ses kısıklığı üzere belirtilerle kendini belirli ediyor. Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Faysal Dane, bu tıp belirtilerin kesinlikle akciğer kanseri tarafından tetkik edilmesi gerektiğine işaret ederek, “Akciğer grafisi kimi büyük kitleleri yahut sıvı toplanmasını gösterebilmektedir. Kuşku olan hastalarda düşük doz bigisayarlı tomografi çekilmesi en uygun olan metottur. Asıl teşhis ise görülen kitleden biyopsi yapılarak alınan numunenin mikroskop altında incelenmesiyle konulmaktadır” diyor.
Tedavide çığır açan gelişmeler yaşanıyor!
Akciğer kanserinin tedavisinde; ameliyat, radyoterapi, kemoterapi, gayeye yönelik ilaçlar ve immünoterapi prosedürlerine başvuruluyor. Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Faysal Dane, kanser tedavisinde çığır açan immünoterapi ve maksada yönelik ilaçların son yıllarda akciğer kanserinde de uygun hastalarda hem erken evrede hem de ileri evrelerde kullanılmaya başlandığını vurgulayarak, kelamlarına şöyle devam ediyor: “Eskiden immünoterapi tedavisi bu hastalıkta daha ileri evrede yarar sağlarken, son birkaç yıldır erken evrede de temel oyunculardan biri haline gelmiştir. Tıpkı halde, şayet hastanın tümörü maksada yönelik ilaçlar için uygunsa, bu ilaçlara artık hem erken evre hem de ileri evre hastalıkta başvurabilmektedir. Bunların yanı sıra günümüzde hastanın tümöründen alınan bir modülden kapsamlı gen tahlili yapılarak hangi ilacın bu hastanın kanserinde tesirli olduğunu tespit etmek mümkün olmaktadır. Tüm bu gelişmeler sayesinde son yıllarda akciğer kanserinde hastaların ömür müddetlerinde önemli artışlar kaydedilmiştir.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
