Resmi Gazete’de 20 Ağustos günü yayınlanan bir tebliğ ile bankalara, KKM’ye geçen yatırımcıları TL mevduata dönmeye yöneltmesi istendi. Ekonomist Çetin Ünsalan Merkez Bankası’nın KKM kararını Cumhuriyet TV’de değerlendirdi.
Merkez Bankası, internet sitesinden yaptığı duyuruda Kur Korumalı Mevduata dönüşüm hedefi uygulamasına son verildiğini açıkladı.
Bankadan yapılan açıklamada, “sadeleşme sürecinin kademeli olarak devam edeceği” de yer aldı.
“BANKALAR BİRTAKIM BEDELLER ÖDEYECEK”
Merkez Bankası’nın kur korumalı mevduat (KKM) kararını Cumhuriyet TV‘de değerlendiren Ekonomist Çetin Ünsalan, “Bu eğer tavsiye niteliğinde bir karar olacaksa bir problem yok. Ama iş burada bitmiyor, çünkü aynı tavsiyede, bankalar bunu gerçekleştirmezse karşılıklar oranından birtakım bedeller ödeyecekleri yönünde de emareler var. Dolayısıyla tavsiyeden çok yaptırımı anımsatan bir yapı ortaya çıktı“ dedi.
“SAATLİ BOMBA GİBİ…”
Kur Korumalı mevduatın en başından beri hatalı bir uygulama olduğunu belirten Ünsalan, “Kur korumalı mevduatla birlikte döviz mevduatlı hesapların Türk lirası mevduatına dönüşmesi hedefleniyordu. İstenen olmadı, olmadığı gibi bu uygulama Türkiye’deki ekonominin dolarize olmasını daha yüksek seviyelere çıkarttı. Yüzde 50’lerde olan oranı yüzde 70’lere çıkarttı. Bu hatadan ilk anda dönülebilirdi. Fakat 125 milyar dolara tekabül eden bir risk ortaya çıktı. Şimdi ise buradan birdenbire çıkmaya çalışırsanız saatli bomba gibi elinizde patlar” diye konuştu.
“REZERVLERİMİZDE BUNU KARŞILAYABİLECEK KAPASİTE YOK”
Ünsalan, “Bu şekilde doları daha da tetiklersiniz” dedi ve şöyle devam etti:
“İnsanları zorla Türk lirası mevduatına yönlendirmeyi tercih ediyorlar. Bir gerçek gözardı ediliyor. Bankalar ne kadar isterse istesin günün sonunda bu durum mevduat sahibinin inisiyatifindedir. Kur korumalı mevduatta biriken paranın buradan çıktıktan sonra nereye gideceğini bilemeyiz ama nereye gitmeyeceğini biliyoruz. Tek gitmeyeceği adres Türk lirasıdır. Durum bu kadar ortadayken siz bankalar üzerinde yaptırım uygularsanız iki ihtimal ortaya çıkar. Ya bankalar riskleri göze alarak kur korumalı mevduatta devam ederler ya da kur korumalı mevduat sahipleri bu hesaptan çıkarak başka enstrümanlara kayarlar. Mevduat sahiplerinin sadece yarısı bile dolara kayarak dolar talep etse SWAP hariç rezervlerimizde bunu karşılayabilecek kapasite yok.“
“ERKEN YOL ALINDI”
Bu kararın ardından bankaların çok büyük bir çelişkide bırakıldığını ifade eden Ünsalan, “Kur korumalı mevduatı en çok eleştirenlerden biri olarak bugün bu kararın sırası değil diye düşünüyorum. Dengeleri o kadar bozduk ki, belli bir silsile içerisinde sıranın kur korumalı mevduata gelmesi gerekiyor. Önce gerçek olmayan enflasyon verimizi düzeltmemiz gerekiyor. Bunu pek düzeltme niyetleri var gibi gözükmüyor. Ne yazık ki kur korumalı mevduatta erken yol alındı. Çok kısıtlı bir sermaye grubuna, para bulamadıkları için, 80 milyona bedel ödetecek bir sistem kurdular. Buna geçmemek gerekiyordu ama çıkarken de aynı hatalar yapılıyor” yorumlarında bulundu.
“AĞIR BİR FATURA KAÇINILMAZ”
Alınan bu kararın bankalar tarafından uygulanmyacağı tahmininde bulunan Ünsalan sözlerini şu ifadelerle noktaladı:
“Türkiye’de politika faizi yüzde 8.5 seviyesine kadar düştü ancak kamu bankalarının zarar etmek pahasına bu orana uyması dışında hiçbir bankada bu oran uygulanmadı. Bugün de bankalar göstermelik olarak mobil uygulamalarından kur korumalı mevduat açma özelliklerini kaldırsa bile müşteri şubeye geldiğinde durum farklı olur. Piyasayla ilişkiniz kopmuşsa bu gibi sorunları çözemezsiniz. Önce meseleye hata yapıldığını kabul ederek başlamak gerekiyor. Yapılan yanlış nedeniyle kaçınılmaz ve ağır bir fatura ödeyeceğiz ancak kur korumalı mevduat yanlışından dönülmesi mümkün. Sadece doğru zamanda yapılması gerekiyor.”
