Kimi çok uzun göç uçuşlarına çıkan kuşlar ve uçan böcekler
gibi hayvanlar gezegenimizde yollarını nasıl buluyor? Bu soru bugün hala
cevabını arıyor fakat bu, hayvanların nasıl yönlerini bulduğunu anlamanın
önemli bilimsel keşiflere yol açabileceğini öne süren Albert Einstein’ın da
ilgisini çeken bir şeydi.
Independent Türkçe’nin derlediği habere göre, Einstein’ın
hayvanlarla ilgili çalışmalara olan ilgisi radar araştırmacısı Glyn Davys’e
gönderdiği ve daha önce yayımlanmamış kısa bir mektupta ortaya çıktı. Dul eşi
Judith Davys mektubu Avustralya’daki Melbourne şehrinde yer alan RMIT
Üniversitesi’nden araştırmacılarla paylaştı.
Araştırma ekibi son keşiflerin “Einstein’ın 72 yıl
önceki düşüncesini desteklediğini” söyledi.
Einstein’ın mektubu üzerine kaleme alınan yeni bir makalenin
başyazarı olan RMIT’den Doçent Adrian Dyer, daha önce arılar üzerine önemli
çalışmalar da yayımlamıştı.
Dyer mektubun, Einstein’ın hayvanların incelenmesiyle yeni
keşiflerin nasıl ortaya çıkacağını tasavvur ettiğini gösterdiğini söylüyor.
Dyer, “Einstein’ın yeni fiziğin hayvanların duyusal
algısından gelebileceğini ortaya atmasından 70 yıl sonra, yön bulma ve fiziğin
temel ilkeleri hakkındaki anlayışımızı zorlayan keşifler görüyoruz” dedi. Ayrıca mektup Einstein’ın önde gelen bir arı ve hayvan
duyuları araştırmacısı olan Nobel ödüllü Karl von Frisch’le tanıştığını da
ortaya koyuyor.
Nisan 1949’da von Frisch, bal arılarının gökyüzünden yayılan
ışığın polarizasyon modellerini kullanarak yollarını nasıl daha etkili şekilde
bulduğuna dair araştırmasını sunmuştu.
Einstein’ın, von Frisch’in konferansına katıldığı günün
ertesinde, iki araştırmacı özel bir toplantıda buluşmuştu. Bu toplantı resmi olarak belgelenmemiş olsa bile Einstein’ın
yakın zamanda keşfedilen mektubu ne konuşmuş olabileceklerine dair fikir
veriyor.
‘GÖÇMEN KUŞLAR DETAYI’
Einstein “Göçmen kuşların ve posta güvercinlerin
davranışlarının araştırılmasının bir gün henüz bilinmeyen bazı fiziksel
süreçlerin anlaşılmasına yol açabileceği düşünülebilir” diye yazıyor.
RMIT’de teorik fizikçi olan Profesör Andrew Greentree,
Einstein’ın ayrıca arıların fizik bilgimizi genişletmesi için yeni davranış
türlerinin gözlemlenmesi gerektiğini öne sürdüğünü aktardı. Profesör Greentree, “Einstein’ın hayvanların davranışlarının
incelenmesiyle yeni keşiflerin gelebileceğini tasavvur ettiği, mektubu boyunca
açık şekilde görülüyor” dedi.
Einstein mektubunu gönderdiğinden bu yana, bir dizi araştırma
göçmen kuşların kesin bir hedefe varmak için binlerce mil uçarken yollarını
nasıl bulduklarına dair ipuçları sağlamaya başladı.
2008’de radyo vericileri takılan ardıç kuşları üzerine
yapılan araştırmalar, bu kuşların uçuş sırasında birincil yön bulma kılavuzu
olarak iç pusulaya benzer bir manyetik duyu biçimi kullandıklarını ilk defa
ortaya koymuştu.
Kuşlarda manyetik duyunun kökenine ilişkin bir teoride,
kuantum rastlantısallığı ve kuantum dolaşıklığının kullanıldığı öne sürülüyor.
Bu fizik kavramlarının her ikisi de ilk defa Einstein tarafından ortaya
atılmıştı.
Araştırma Journal of Comparative Physiology A’de yayımlandı.
Son Yorumlar