Prof. Dr. Timur Timurkaynak, “Post Covid Sendromu’nda kardiyovasküler açıdan en sık görülen şikayetler ritim bozuklukları ve çarpıntı şikayeti oluyor. Covid-19 enfeksiyonu geçirildikten sonra mutlaka kardiyoloji uzmanına başvurulması gerekiyor” diye konuştu.
Covid-19 geçirdikten 12 hafta sonra hala devam eden ve alternatif bir tanı ile ilişkilendirilemeyen şikayetler, “Post Covid Sendromu” olarak adlandırılıyor.
“Post Covid Sendromu”nda en çok kalp ve damar, solunum, beyin ve sinir ile hareket sisteminin etkilenirken, alt ve üst solunum yolu ile vücuda giren Covid-19’un organlar üzerinde yarattığı hasarın etkileri 3 ile 12 ay içinde devam edebiliyor. Bu durum ise Post Covid Sendromu diye nitelendiriliyor.
“MUTLAKA KARDİYOLOJİ UZMANINA BAŞVURULMASI GEREK”
Kardiyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Timur Timurkaynak, Covid-19’dan en çok etkilenen organların başında kalbin geldiğini belirterek, şunları kaydetti:
“Post Covid Sendromu’nda kardiyovasküler açıdan en sık görülen şikayetler ritim bozuklukları ve çarpıntı şikayeti oluyor. Hastalarımız ya atriyal fibrilasyon dediğimiz, pıhtıya neden olan ciddi ritim bozukluğu ile ya da şiddetli çarpıntı ile başvurabiliyor. Bunun dışında Post Covid Sendromu’un neden olduğu başka bir tehlikeyi ise kalp yetmezliği tablosu oluşturuyor.
Ayrıca uzun Covid nedeni ile kalp zarında ve kalp kasında iltihap oluşabiliyor. Bunun sonucunda da göğüs ağrısı, nefes darlığı ve kalp krizi meydana gelebiliyor. Geçici ya da kalıcı felç atakları, akciğere pıhtı atması, bacak damarlarında oluşan derin ven trombozu da bekleyen diğer tehlikelerden sadece bazıları. Bu nedenle Covid-19 enfeksiyonu geçirildikten sonra mutlaka kardiyoloji uzmanına başvurulması gerekiyor.”
“ETKİLERİ UZUN VADEDE DEVAM EDEBİLİYOR”
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Muharrem Tokmak da Post Covid Sendromu’nun solunum sistemi üzerindeki etkilerinin daha çok Covid-19’u orta ve ağır şiddette geçiren hastalarda görüldüğünü aktardı.
Tokmak, “Hastalığı pnömoni ile geçiren, akciğer filminde ya da tomografide buzlu cam görünümü olan kişiler, ileri yaşta olanlar ve kronik hastalığı olanlarda Post Covid Sendromu’nun görülme riski de artıyor. Ancak kimi zaman Covid-19’u hafif atlatanlarda da uzamış Covid görülebiliyor” ifadelerini kullandı.
Post Covid Sendromu’nun bronşektazi, pıhtılaşma, pulmoner hipertansiyon ve pulmoner fibrozise neden olabileceğini bildiren Tokmak, şu bilgileri verdi:
“Covid-19’un solunum sistemi üzerindeki etkileri uzun vadede devam edebiliyor. En sık görülen şikayetler öksürüğün sürmesi, nefes darlığı, alınan nefesin tamamlanamaması ve halsizlik oluyor. Bu şikayetlerin göz önüne alınarak, Post Covid Sendromu’nun ayırıcı tanısının yapılabilmesi için solunum fonksiyon testi ve difüzyon testi önem taşıyor. Gerekli durumlarda radyolojik görüntülemelerden de yararlanılabiliyor. Kişilerin Covid-19’u geçirdikten sonra 3 ay içinde göğüs hastalıkları uzmanına başvurması, ileriki dönemde solunum sistemine ilişkin sağlık problemleri ile karşılaşılmaması için büyük önem taşıyor.”
“BEYİN SİSİNE DİKKAT EDİLMELİ”
Nöroloji Uzmanı Dr. Nuran Burcu Arkalı ise Covid-19’un beyin ve sinir hücrelerini etkileyerek birçok bulguya yol açabildiğinin altını çizerek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Covid-19 tat ve koku duyusunun kaybı, baş ağrısı, baş dönmesi, denge bozukluğu, bilinç değişiklikleri, nöbet, inme, nöropati, ensefalit gibi birtakım vakalara neden oluyor. Hastalık atlatıldıktan sonra ise kişinin beyin aktivitesini eskiye göre daha yavaşmış gibi hissettiği, algısının yavaşladığı, tüm zihinsel faaliyetlerinde tam anlamlandıramadığı farklılık tariflediği bir tablo devam edebiliyor. Bu durumu beyin sisi olarak adlandırıyoruz, buna dikkat edilmeli. Bu şikayetlerin varlığında mutlaka bir nöroloji uzmanı ile görüşülmesi gerekiyor.”
“GEÇMEYEN KAS VE EKLEM AĞRILARININ NEDENİ POST COVİD SENDROMU OLABİLİR”
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Pınar Dönmez de uzamış Covid’de daha önceden var olan şikayetlerin yeniden ortaya çıkabildiği gibi, daha önce hiç yaşanmamış bulguların da görülebileceğini aktardı.
Dr. Pınar Dönmez, Post Covid Sendromu’nun hareket sistemi üzerindeki etkilerine ilişkin şu bilgileri verdi:
“Hastalar genel olarak yorgunluk ve ağrılar nedeni ile başvuruyor. Covid-19, genel kondisyonun düşmesine, egzersiz intoleransına, kas iltihabına, kas içinde doku harabiyetlerine ve kaslarda güç ve kitle azalmasına neden olabiliyor. Ayrıca hastalığın geçirildiği süre boyunca hareketsiz kalınması ve tedavi için kullanılan kortizon içerikli ilaçlar nedeni ile kemik yoğunluğunda azalma ve aseptik kemik nekrozları meydana gelebiliyor.
Hastalık atlatıldıktan sonra aniden başlayan yorgunluk, eklem ve kas ağrıları, günlük performansının düşmesi gibi şikayetlerin başka nedene bağlı olmadan ortaya çıkması bize Post Covid Sendromu’nu düşündürüyor. Hastanın şikayetinin dinlenmesi, şikayete yönelik ayırıcı tanının yapılabilmesi için muayene ile tetkiklerin yapılması ve sorunların giderilmesi için hasta ile tedavi planının oluşturulması büyük önem taşıyor. Post Covid Sendromu’nun hareket sistemi üzerindeki etkilerinin giderilmesinde ilaç, fizik tedavi ve rehabilitatif egzersizden yararlanılıyor.”
