Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Ayşe Şahin, çocukların okula ahenk sürecinde yaşadıkları ayrılık anksiyetesi ve inançlı bağlanma sıkıntılarının nasıl anlaşılabileceği, ebeveynlerin bu süreçte nasıl davranması gerektiği hakkında bilgi verdi.
Yoğun duygusal ve fizyolojik yansılar, ayrılık anksiyetesine işaret edebilir!
Okula yeni başlayan çocukların alışma sürecinde birtakım sorunlarla karşılaşılabileceğine dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Ayşe Şahin, “Oyun grubuna yahut ilkokula başladıklarında ebeveynlerinden ayrılma sürecinde ağır duygusal yansılar yaşanabilir.” dedi.
Bazı çocukların ebeveyninden ayrılırken ağlama krizleri geçirdiğini aktaran Şahin, “Adeta ebeveyne yapışık bir halde kalıyorlar. Bu duruma mide bulantısı, karın ağrısı, titreme, terleme üzere kimi fizyolojik belirtiler eşlik ediyorsa, okul fobisi yahut ayrılık anksiyetesinden bahsetmek mümkündür. Ayrılık anksiyetesinin altında bazen inançlı bağlanma ile ilgili sorunlar kelam konusu olabilir.” biçiminde konuştu.
Çocuktan bâtın ayrılmak yahut yanlış bilgiler vererek uzaklaşmak uygun değil!
Güvenli bağlanma sorunu yaşayan çocukların probleminin okulu sevmemek olmadığına vurgu yapan Uzman Klinik Psikolog Ayşe Şahin, “Çocuk, ebeveynin başına berbat bir şey geleceğini yahut ebeveyni kaybetmeyle alakalı kimi kaygılar yaşıyor olabilir. Bilhassa bu periyotta çocuklardan bilinmeyen bir formda ayrılmak, onlara hakikat olmayan bilgiler vererek uzaklaşmak hiç uygun değildir. Çocuğun kaygılarını daha da artıracaktır.” dedi.
Çocuğa okula gitmesi gerektiği, onun aşikâr bir saatte ebeveyni tarafından alınacağı bilgisinin verilmesi ve bu durumda kararlı bir tavırda olunması gerektiğini kaydeden Şahin, şunları söyledi:
“Ebeveynler bazen çok kollayıcı bir formda yaklaşabilirler. Örneğin; çocuklarının daha fazla üzülmemesi yahut bu krizin uzun sürmemesi için birkaç günlüğüne okuldan alabilirler. Fizyolojik semptomlar sebebiyle doktora gidip raporlar alınabilir ve okula başlama süreci ertelenebilir. Bazen danışanlarda görülen, ‘dönem bitsin de sonraki periyot devam edelim’ üzere tavırlar sergilenebilir. Lakin tüm bunlar sorunu kalıcı hale getirir. Sorunun ve sürecin daha da uzamasına sebep olur. Hedef bir an evvel çocuğun okula başlamasını sağlamak olmalı. Çocuklarla ilgili okula ahenk sürecinde sorun her vakit inançlı bağlanma olmayabilir. Aile tertibinden kaynaklanan sorunlardan de bahsedebiliriz. Örneğin; konutta geç saatlerde yatıp geç saatlerde kalkılıyorsa yahut mesken içi huzursuz ve gergin bir ortamdaysa kimi sıkıntılar gözlenebilir. Ebeveynler daima yorgun, gerilimli yahut depresif bir duygulanımla meskende bulunuyorsa çocuğun bu süreci daha sıkıntı atlatmasına sebep olabilir.”
Özellikle ayrılık sırasında ortaya çıkan ağlama krizleri inançlı bağlanma sorununa işaret ediyor!
Güvenli bağlanma olup olmadığının nasıl anlaşılabileceğine değinen Uzman Klinik Psikolog Ayşe Şahin, “Çevrelerine karşı inançsız hisseden, etraflarını denetim altına almak isteyen çocuklar, ebeveynden ayrılma anı geldiğinde önemli duygusal reaksiyonlar gösterebilirler.” dedi.
Okula ya da oyun kümesine başlama sürecinde yahut çocuğun bir yakına bırakılması esnasında duygusal reaksiyonların ortaya çıktığına işaret eden Şahin, “Çocuk ağlama krizleri ile kendini sakinleştirmekte epeyce zorlanıyorsa, sizin sakinleştirme ile ilgili reaksiyonlarınıza yeteri kadar karşılık veremiyor ve siz orada bulunsanız dahi sakinleşmekte epey zorlanıyorsa inançlı bağlanma sorunundan kelam edebiliriz. Şayet gözlemlediğiniz bir kriz süreci varsa kesinlikle uzman dayanağı almak yanlışsız olacaktır.” teklifinde bulundu.
Güvenli bağlanmanın en kritik yaş devri 0-5 yaş erken çocukluk dönemi…
Güvenli bağlanan çocukların ise etraflarına karşı daha inançlı hissettiklerini lisana getiren Uzman Klinik Psikolog Ayşe Şahin, “Yabancılarla veya kendi tanıdıkları aile bireyleriyle daha rahat ilgi kurabilirler. Kendilerini daha rahat tabir edebilirler.” dedi.
Güvenli alakada bulundukları bireylere karşı genelde olumlu his hissettiklerini de tabir eden Şahin, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Öfke, agresyon ve şiddetli davranış sıkıntıları fazla görülmez. Çocuğun ebeveyninden ayrıldığında huzursuz yahut ağlama reaksiyonu vermesi inançsız bağlanma işareti değildir. Güvenli bağlanan çocuklar da ebeveyninden ayrıştığında huzursuzluk reaksiyonu gösterebilirler. Burada kriter reaksiyonun şiddetidir. Ebeveyne tekrar kavuşma anında bile çocuk sakinleşemiyorsa burada inançlı bağlanma ile ilgili sorundan bahsedebiliriz.
Güvenli bağlanmanın en kritik yaş devri 0-3 yaş, 0-5 yaş erken çocukluk periyodudur. Burada atılan temeller kişinin yetişkinlik hayatındaki kişiliğini ve toplumsal bağlantılarını belirleyecektir lakin bu periyotta inançsız bağlanmış şahıslar yetişkinlik hayatında bu sorunları çözebilirler. Yeni bağlantı tecrübeleriyle inançlı bağlanma tekrardan sağlanabilir. Terapi takviyesi, inançlı bağlanmanın sağlanabilmesi için düşünebilecek yöntemlerdendir.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
