Türkiye’de elektrik depolama alanındaki dönüşümün temelinde, son yıllarda oluşturulan düzenleyici çerçeve yatıyor. EDEDER Lider Yardımcısı Ramazan Kaya, 2021 yılında yürürlüğe giren ‘Depolama Faaliyetleri Yönetmeliği’nin depolama tesislerinin lisanslanması, şebekeye entegrasyonu ve piyasada faaliyet gösterebilmesi için gerekli birinci kapsamlı yeri hazırladığını belirterek “Bunu izleyen mevzuat güncellemeleri, bilhassa depolamalı üretim modeli üzerinden yatırımcılara yeni müracaat imkânları sunarak dalda önemli bir ivme yarattı. Güç Bakanlığımızın 2035 gayeleri kapsamında 120 GW seviyesinde rüzgâr ve güneş gücü yatırımı öngörülürken, EPDK’nın ortaya koyduğu kapasite tahsisleri de bu vizyonun en somut göstergelerinden biri oldu. Global ölçekte 2022 yılında toplam 200 GW kapasite tahsisi yapılmış olmasına karşın, EPDK’nın tek seferde yayımladığı 34,5 GW’lık kapasite tahsisi, Türkiye’nin yenilenebilir güç alanındaki kararlılığını ve bölgesel güç olma amacını açıkça ortaya koyuyor” değerlendirmesinde bulundu.
Bu kapsamlı kapasite tahsisinin yerli üretimi destekleyen, güç arz güvenliğini güçlendiren ve Türkiye’nin sürdürülebilir güç siyasetleriyle ahenk içinde bir adım olduğunu söyleyen Ramazan Kaya, “Bu adımlar sayesinde depolamalı yenilenebilir güç projelerinde kapasite tahsisleri bugün onlarca gigavat ölçeğine ulaşmış durumda. Gerek depolamalı RES ve GES projeleri gerekse müstakil depolama yatırımları açısından Türkiye kısa müddette güçlü bir yatırımcı ilgisi çekti. Son periyotta yapılan düzenlemelerle teminat, sermaye kuralları ve yükümlülükler daha net hâle getirilerek dalda bir güvenlik çerçevesi tesis edildi. Bu yaklaşım, depolamanın artık ‘tamamlayıcı unsur’ değil, güç sisteminin stratejik bir bileşeni olarak değerlendirildiğini gösteriyor” formunda konuştu. Kaya, 3 Aralık’ta Ankara’da yapılacak EDEDER Gücün Geleceği ve Depolama Kongresi’nin hem Türkiye’den hem de uluslararası arenadan bahsin en üst seviye uzmanlarını bir ortaya getirecek olması nedeniyle ‘enerji dönüşümünde depolamanın geleceğini ve rolünü’ şekillendirmede kilit bir rol oynayacağına inandıklarını vurguladı.
Depolama Neden Stratejik Kıymet Taşıyor: Arz Güvenliği, Esneklik ve Şebeke Yönetimi
Yenilenebilir gücün hissesinin süratle arttığı bir sistemde depolama, arz güvenliğini güçlendiren ve şebeke esnekliğini artıran temel düzenek hâline geliyor. Batarya sistemleri kısa vadeli frekans ve tansiyon denetiminden gün içi dengeleme ve pik talep idaresine kadar geniş bir işlev yelpazesine sahip. Bunun yanında, makul bölgelerde iletim ya da dağıtım yatırımlarına alternatif oluşturarak şebeke maliyetlerini düşürücü bir tesir yaratıyor.
Bu süreç sırf teknik bir yatırım konusu değil; birebir vakitte piyasa tasarımı, yan hizmetler yapısı, kapasite sistemi ve data idaresi üzere alanlarda uyumlu bir regülasyon yaklaşımını da gerektiriyor. Türkiye’de bu çerçevenin giderek olgunlaşması, yatırımcıların önünü görebildiği bir depolama piyasası yaratılmasına yardımcı oluyor. EPDK’nın son yıllarda attığı adımlar, bu yapının kurulmasında belirleyici olmuş durumda; lakin bu katkılar kesimle birlikte gelişen, çok paydaşlı bir dönüşümün doğal sonucu olarak ortaya çıkıyor.
İberya Kesintisi: Esneklik Yatırımlarının Neden Kritik Olduğunu Hatırlatan Örnek
2025 yılında İspanya ve Portekiz’de yaşanan büyük elektrik kesintisi, sadece bölgesel bir arıza olarak değil; çağdaş elektrik sistemlerinin kırılgan noktalarını hatırlatan değerli bir hadise olarak bedellendiriliyor. Temel sebepleri ortasında şebekedeki çok tansiyon ve buna bağlı zincirleme arızaların yer aldığı bu olay, birebir vakitte ‘yüksek yenilenebilir hissesine sahip sistemlerde esnekliğin ve süratli reaksiyon verebilen güç depolama tahlillerinin önemini’ de yine gündeme taşıdı.
Batarya depolamanın sunduğu gerilim-frekans denetimi, ani yük kayıplarına çok süratli müdahale imkânı ve “black start” kapasitesi üzere kritik işlevler, bu tip olayların tesir alanlarının daha kısıtlı tutulmasında çok değerli araçlar olarak kabul ediliyor. Türkiye’nin depolamalı üretim modeli ve önlisans sistemi da bu çerçevede değerlendirildiğinde sistem güvenilirliğini artırmaya yönelik önleyici bir yaklaşım sunuyor.
Enerjinin Geleceği ve Depolama Kongresi: Siyaset, Teknoloji ve Finansın Kesişimi
Enerji Depolama Sanayileri Derneği (EDEDER) tarafından ikincisi düzenlenecek olan “Enerjinin Geleceği ve Depolama Kongresi”, Türkiye’de depolama dönüşümünün hem vitrini hem de kolektif akıl üretim alanı niteliği taşıyor. Aktiflik, kamu kurumlarından yatırımcılara, teknoloji sağlayıcılarından finans kuruluşlarına kadar geniş bir paydaş kitlesini 3 Aralık’ta Ankara’da buluşturacak.
Kongrede ele alınacak başlıklar; güç depolamanın mevzuat yapısı, şebeke planlaması, batarya teknolojilerindeki gelişmeler, yan hizmetler piyasasının dönüşümü, üretim ve tedarik zinciri dinamikleri ile finansman modelleri üzere mevzuları kapsıyor. Aktifliğin mottosu olan “Bölgenin Batarya Üssü: Türkiye”, oluşturulan düzenleyici takviye sistemleri, yatırımcı ilgisi ve kesimin süratle gelişen yapısı göz önüne alındığında, gerçeğe dönüşme potansiyeli yüksek bir gaye olarak bedellendiriliyor.
Kongre tıpkı vakitte Türkiye’nin güç dönüşümünde finansal araçların, milletlerarası iş birliklerinin ve yeni iş modellerinin değerine dikkat çeken bir perspektif sunuyor. Bu çok boyutlu yaklaşım, depolamanın sadece teknik bir mevzu olarak değil; güç siyaseti, sanayi stratejisi ve ekonomik kalkınmanın kesişim noktasında kıymetlendirilmesi gerektiğini ortaya koyuyor.
Türkiye’nin Pozisyonu: Niş Bir Pazardan Bölgesel Merkeze
Türkiye, son yıllarda attığı düzenleyici adımlar ve özel bölümün dinamizmi sayesinde depolama alanında kısa müddette önemli bir ölçek oluşturdu. Depolamalı üretim kapasitesinin gigavatlar düzeyine ulaşması, ülkeyi Avrupa’da depolama alanında en argümanlı gayelere sahip ülkeler ortasına taşıyor. Bu gelişmeler, Türkiye’nin sadece kendi arz güvenliğini güçlendirmekle kalmayıp, tıpkı vakitte bölgesel güç piyasaları için bir teknoloji ve hizmet merkezi olma potansiyelini güçlendiriyor.
EDEDER’in vizyonunda da vurgulanan “Bölgenin Batarya Üssü: Türkiye” mottosu hem mevcut dönüşümü hem de önümüzdeki yıllarda ortaya çıkabilecek ekonomik ve teknolojik fırsatları yansıtan bir istikamet gösterici niteliği taşıyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
