Her yılın sonunda yeni bir yıla girerken tıpkı sahneler; takvim yaprakları değişiyor, sokaklar ışıklanıyor ve geri sayımlar yapılıyor. Ama birçok insan için yeni yıl beklenen ferahlığı getirmiyor. Bilakis içten içe bir sıkışma, tanım edilmesi sıkıntı bir huzursuzluk ve hatta hüzün hissi beliriyor. Bu durum ‘’yıl dönümü depresyonu’’ olarak isimlendiriliyor ve birçok vakit lisana getirilmiyor. Zira yeni yıl memnun olunması gereken bir periyot olarak algılanıyor. “Yeni yıl, yeni umutlar” söylemi o kadar güçlü oluyor ki, bu periyotta düzgün hissetmemek adeta bir kusur üzere algılanıyor. Halbuki ruh sıhhati açısından bakıldığında yılbaşının herkes için tıpkı duygusal karşılığı olması beklenmiyor. Memorial Antalya Hastanesi Psikiyatri Bölümü’nden Uzm. Dr. Fatma Arkaz yeni yılın bireylerde hissettirdiği hisler hakkında bilgi verdi.
Yeni yıl kimileri için bir muhasebe vakti iken kimileri için yük olabilir
Takvim değişimleri insan zihni için sembolik eşiklerdir ve yeni yıl ise tahminen de bunların en güçlüsüdür. Geçmiş yıl ister istemez gözden geçirilir; yapılanlar, yapılamayanlar, ertelenen hayaller… Bu içsel muhasebe kimi şahıslarda motive edici olabilirken, kimileri için epey ağır bir yük haline gelir.
“Geçen yıl nerede olmalıydım?”
“Bu yaşta hala neden buradayım?”
“Zaman benden süratli mı geçiyor?”
Bu sorular bilhassa güç bir yıl geçirmiş bireylerde, kendini yetersiz hissetme ve başarısızlık hissini derinleştirir. Halbuki hayat takvim yılına sığmayacak kadar karmaşık ve inişli çıkışlıdır.
Mutluluk baskısı göründüğünden daha yorucudur
Yeni yıl periyodunda yaşanan ruhsal zorlanmanın değerli bir nedeni de görünmez lakin güçlü bir baskıdır ‘’Mutlu olma zorunluluğu’’. Toplumsal etrafta, reklamlarda ve bilhassa toplumsal medyada daima olarak sevinçli, üretken ve umut dolu bir ruh hali idealize edilir. Bu tabloya bakıp kendini o denli hissetmeyen kişi, bir de suçluluk yaşamaya başlar. “Herkes memnun, bir ben mi böyleyim?” kanısı sessizce zihne yerleşir. Halbuki psikolojide biliyoruz ki bastırılan her his, öbür bir yerden daha güçlü geri döner.
Sosyal medya: kutlamanın gölgede kalan yüzü
Yeni yıl devrinde toplumsal medya karşılaştırma muhtaçlığını doruğa taşır. Kalabalık sofralar, seyahatler, büyük hedefler… Ekranda görünen hayatlarla kendi ömrünü kıyaslamak birden fazla vakit kişinin kendini eksik ve geride hissetmesine neden olur. Unutulan şey ise, toplumsal medyada gördüğümüz şey hayatın tamamı değil; seçilmiş anların vitrini olduğudur. Fakat hisler bu mantıksal bilgiyi her vakit dikkate almaz.
Yılbaşı sonrası sessiz tasa oluşabilir
Yılbaşı geçtikten sonra ortaya çıkan bir hal vardır ‘’Sebepsiz huzursuzluk’’. Kutlamalar biter, gündelik hayat geri döner; işler, borçlar, sorumluluklar, belirsizlikler… Tüm bunlar yeni yılın birinci günlerinde ağır bir korku hissi yaratabilir. Bu durum birden fazla vakit abartı olarak görülür. Meğer bu zihnin tekrar gerçeklikle temas kurma sürecidir ve hayli yaygındır.
Bazıları daha fazla risk altındadır
Bu periyot bilhassa yalnız yaşayanlar, yakın vakitte kayıp yaşamış olanlar, ekonomik ya da mesleksel belirsizlik içindeki bireyler için daha zorlayıcı olabilir. Daha evvel depresyon ya da korku bozukluğu yaşamış şahıslarda ise belirtiler yine alevlenebilir. Bu nedenle yeni yıl hüznü ya da derdi yaşayan bireylere “takılma” ya da “pozitif ol” demek, birçok vakit faydadan çok ziyan verir.
Belki de sorun yeni yıl değil, kendimize yüklediklerimizdir
Yeni yıl her şeyin bir gecede değişmesi gereken bir imtihan değildir. Hayatı sıfırlamak zorunda değiliz. Bazen yalnızca durmak, yorgunluğu fark etmek ve kendimize biraz daha şefkatli davranmak kafidir.
Eğer bu devirde yaşanan hüzün ve korku uzun sürüyor, günlük ömrü zorlaştırıyor ve ümitsizlik hissi derinleşiyorsa, profesyonel dayanak almak bir zayıflık değil; ruhsal sıhhatin doğal bir modülüdür.
Takvim değişti diye her şey değişmek zorunda değildir. Yeni yıl büyük kararların değil; kendini anlamanın ve ivedi etmeden ilerlemenin vakti da olabilir. Zira bazen en büyük başlangıç kendine biraz daha anlayış gösterebilmektir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
