Erkek çocuklarda kızlara nazaran daha sık görülen otizm, hastalıktan çok nörogelişimsel bir durum olarak isimlendiriliyor ve toplumdaki sıklığı her geçen gün artıyor. Günümüzde her 36 çocuktan biri otizm tanısı alıyor. Otizmde erken teşhis çocukların gelişimi için büyük ehemmiyet taşıyor. Ülkü olarak 18-24 ayda teşhis almış; ağır özel eğitim ve davranışsal terapi görmüş çocukların %50’sinden fazlasında besbelli düzelme sağlanabiliyor. Otizmli bir çocuk 2 yaşında haftada 40 saat eğitim alırsa, 5 yaşında olağan anaokuluna gidebilme ihtimali %60’ın üzerine kadar çıkabiliyor. Fakat terapilerin 5 yaşında başlaması durumunda bu oran %5’in altına düşebiliyor. Hasebiyle erken teşhis ve eğitim, otizmli bir çocuğun geleceğini tamamen değiştirebiliyor. Memorial Antalya Hastanesi Çocuk Nörolojisi Bölümü’nden Uzm. Dr. Filiz Mıhçı, Sağlık Bakanlığı’nın “Otizm Aksiyon Planı” kapsamında yer alan “16-23 Aralık Otizm Farkındalık Haftası” nedeniyle, otizm hakkında kıymetli bilgiler verdi.
Otizmi yönetmek bir takım işidir
Otizm spektrum bozukluğu, doğuştan gelen ve çoklukla hayatın birinci 3 yılında belirti veren nörogelişimsel bir durumdur. Son yıllarda teşhis alma yaşının düşmesi ve teşhis kriterlerinin genişlemesi sayesinde her 36 çocuktan birine otizm tanısı konulmaktadır. Otizm, gerçek yaklaşım ve sistemli takip ile yönetilebilen bir durumdur. Çocuk nörolojisi uzmanı tarafından çocuğun gelişimsel değerlendirmesi yapılmalı, eşlik eden nörolojik durumları taranarak tedavisi düzenlenmeli, gerekli testleri planlanmalı ve aileler uygun eğitim programlarına yönlendirilmelidir. Otizm bir hastalık değil, farklı bir beyin kablolamasıdır ve bu kabloları yine düzenlemek için en sihirli devir 1-4 yaştır. O yaşlarda beynin plastisitesi o kadar yüksektir ki; haftada 25-40 saat yanlışsız eğitimle birçok çocuk konuşmayı, göz teması kurmayı, sarılmayı, hatta arkadaş edinmeyi öğrenebilir.
Çocuğunuzu gözlemleyin, belirtileri fark edin!
Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), sözel ya da sözel olmayan irtibatta zorluk yaşanması ile karakterize nörogelişimsel bir durumdur. Otizmde belirtiler birden fazla vakit hayatın birinci 12–24 ayında gözlemlenebilir. Aşağıdaki sorulardan 2 yahut daha fazlasına “hayır” diyorsanız, lütfen çabucak bir Çocuk Nöroloji yahut Çocuk Psikiyatrisi uzmanına gidin. Birkaç aylık gecikme bile bir çocuğun hayatını değiştirebilir.
- Çocuğunuz 12 aylıkken gülümsediğinizde gülümsüyor mu?
- İsmini söylediğinizde dönüp bakıyor mu?
- Parmağınızla bir şeyi gösterdiğinizde o da o tarafa bakıyor mu?
- 18 aylıkken en az 6-10 söz konuşuyor mu?
- Oyuncak arabayı tekerleğinden tutup daima çevirmek yerine sürmeye çalışıyor mu?
- Parmak ucunda yürüyüp, daima tıpkı vücut hareketlerini tekrarlıyor mu?
Çocuğun yetenek ve gereksinimlerine nazaran tedavi planlanır
Küçük yaşlarda ağır ve daima eğitim programları ile davranış terapileri, çocukların kendine bakabilme, toplumsal ve iş hünerleri kazanabilmesine yardımcı olur. Böylelikle fonksiyonelliği artırır, belirtilerin şiddetini ve uyumsuz davranışları azaltır. Aile takviyesi ile birlikte erken yaşta çocuğun yeteneklerine ve gereksinimlerine nazaran başlanan kişisel ve küme olarak özel eğitim programları hazırlanması, uzman şahıslarca uygulanması günümüzde bilinen temel tedavi usulüdür. Özel eğitim ve grup çalışmasını gerektiren tedavi uzun periyodiktir ve takımda çocuğun kendi hekimi, özel eğitimcisi, konuşma uzmanı, çocuk psikiyatri ve çocuk nöroloğu kesinlikle bulunmalıdır. Uygulanacak olan ilaç tedavileri ise otizme eşlik eden ve varsa mevcut sorunları azaltmaya yöneliktir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
