Özellikle günün sonuna hakikat artan bacak ağrısı ve şişlik yalnızca yorgunluk belirtisi olmayabilir. Bu şikayetlerin, toplardamar kapakçıklarındaki bozulmaya bağlı gelişen kronik venöz yetmezliğin birinci sinyalleri olabileceğine dikkat çeken Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Baran Şimşek, kadınlarla daha sık rastlanan bu sorunun hareketsiz hayat ve obezitenin artmasıyla birlikte gençlerde de arttığını söyledi. Hastalığın ilerlemesini önlemede erken teşhis kilit rol oynuyor.
Toplardamarlardaki kapakçık bozukluklarına bağlı gelişen kronik venöz yetmezlik, yalnızca estetik bir sorun değil, birebir vakitte önemli bir sıhhat tehdidi oluşturabiliyor. Bilhassa genç ve ayakta sabit durumda çalışan bireylerde görülme sıklığının arttığını belirten Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Baran Şimşek, “Kronik venöz yetmezlik, venöz kapakçıkların bozulması sonucu kanın bacaklarda göllenmesiyle ortaya çıkan, ilerleyici bir damar hastalığıdır. Bu durum kronik ve ilerleyici olduğu için bilhassa çalışan, genç yaş kümesinde tedavi edilmediği taktirde önemli problemlere yol açabiliyor. Bu yüzden önlenmesi gereken bir hastalık” dedi.
‘KRONİK VENÖZ YETMEZLİK TEDAVİ EDİLMEDİĞİNDE ÖNEMLİ MESELELERE YOL AÇABİLİR’
Kronik venöz yetmezliğin bilhassa genç ve çalışan bireylerde tedavi edilmediğinde önemli sıkıntılara yol açabileceğinin altını çizen Doç. Dr. Şimşek, “Kapakçıkların bozulması sonucu kanın bacaklarda göllenmesiyle ortaya çıkan kronik venöz yetmezlik, ilerleyici bir damar hastalığıdır. Bu durum kronik olduğu için bilhassa çalışan, genç yaş kümesinde tedavi edilmediğinde önemli sıkıntılara yol açabiliyor. Bu yüzden önlenmesi gereken bir hastalık.” Diye konuştu.
GENÇLERDE DE GÖRÜLME SIKLIĞI ARTIYOR
Kadınların östrojen hormonunun tesirlerine bağlı olarak toplardamar duvarlarında gevşeme ve genişlemeye daha yatkın olduğunu ve bunun da bayanları daha riskli hale getirdiğini anlatan Doç. Dr. Şimşek, sözlerine şöyle devam etti: “Kadınlarda ayrıyeten gebelik döneminde bebeğin bilhassa 6. Aydan itibaren karın içi ana toplar damarlara yaptığı bası nedeniyle venöz yetmezlik daha sık görülebiliyor. Gebelik sayısı arttıkça venöz yetmezliğin derecesi ve şiddeti de artıyor. Yaş ilerledikçe risk artsa da artık gençlerde, hatta 21 yaş altı bireylerde bile damar gelişim anomalilerine bağlı olarak venöz yetmezliğe rastlayabiliyoruz” dedi.
Doç. Dr. Şimşek, obezite ve hareketsiz hayat üslubunun hastalığın görülme sıklığını artırdığını vurgulayarak, “Özellikle COVID-19 devrinden sonra bu tesirleri daha net gördük. Obeziteyi denetim altına almak, hastalığın seyrini bariz formda değiştiriyor. Obezite cerrahisi geçiren ve sonrasında diyetine, antrenmanına dikkat eden hastalarda ilerleme durabiliyor” diye konuştu.
‘İLK BELİRTİLER: AĞRI, DOLGUNLUK HİSSİ VE GECE KRAMPLARI’
Hastaların ekseriyetle bacaklarda ağrı, dolgunluk hissi, gece krampları ve bilhassa bacak ve ayaklarda şişlik şikayetleriyle başvurduğunu söz eden Doç. Dr. Şimşek, “Bu şikayetler sabahları ekseriyetle olmaz lakin gün içinde, bilhassa ayakta kalma müddeti uzadıkça oluşmaya başlar ve artış gösterir. Başlangıçta dinlenmeyle rahatlasa da hastalık ilerledikçe sabahları da devam eden ağrılar ve şişlikler ortaya çıkabilir.”
Hastalığın bazen kas, kemik yahut eklem sorunlarıyla karıştırılabildiğini ve görmezden gelinebildiğini anlatan Doç. Dr. Şimşek, “Tanı; hastanın hikayesi, fizik muayene ve görüntüleme teknikleriyle netleşir. Bilhassa venöz doppler ultrasonografi tetkiki, hastalığın teşhisini ve tedavi formüllerini belirlememizde en kıymetli görüntüleme yoludur. Tedavi edilmezse ciltte renk değişiklikleri, sertleşme ve yaralar gelişebilir ki bizim gayemiz o etaba gelmeden hastalığı tedavi edebilmek. Uygun ve yanlışsız vakitte teşhis koyulup, tedaviye başlandığında hastalık bu evrelere ilerlemeden durdurulabilir” sözlerini kullandı.
“VARİS BU HASTALIĞIN SONUCUDUR”
Venöz yetmezlik ve varisin de karıştırılan kavramlar olduğunun altını çizin Doç. Dr. Şimşek, konuya şöyle açıklık getirdi: Kronik venöz yetmezliğin temelinde toplar damarlardaki kaçak ve buna bağlı artmış basınç var. Varisler bu hastalığın sonucu olarak ortaya çıkar diyebiliriz. Varislerde, C0’dan C6’ya kadar giden memleketler arası bir evreleme sistemi kullanıyoruz. C0’da hiçbir belirti yokken, C1’de örümcek ağı halinde telenjiektazi ismini verdiğimiz damarlar, C2’de retiküler ven dediğimiz daha geniş damarlar görülür. C3’te ödem, C4’te cilt değişiklikleri, C5’te güzelleşmiş, C6’da ise güzelleşmeyen yaralar ortaya çıkar.”
“TEDAVİDE ÖNCELİK KOLLAYICI YÖNTEMLERDİR”
Tedavide öncelikle kollayıcı yollara başvurulduğunu tabir eden Doç. Dr. Şimşek, “En bilinen metot varis çoraplarıdır. Bacaktan üste yanlışsız basınç uygulayarak kanın kalbe dönüşünü kolaylaştırır. Erken evre hastalarda ilerlemeyi önler, şikayetleri azaltır. İkinci kademede ağızdan alınan ilaçlarla venöz yetmezliğe ikincil gelişen ağrı, şişlik ve kramp üzere bulguları rahatlatabiliyoruz. Tıpkı vakitte orta ve ileri evre venöz yetmezlikte kesinlikle kan sulandırıcı tedavide başlıyoruz. Üçüncü basamakta ise cerrahi tedaviye geçiyoruz. Artık klasik açık cerrahi yerine endovenöz lazer ablasyonu (EVLA) yahut radyofrekans ablasyon (RFA) üzere çağdaş teknikleri kullanıyoruz. Bu süreçlerle kaçak yapan damar kapatılarak hastalık büsbütün ortadan kaldırılıyor ve şikayetler azaltılıyor” diye konuştu.
‘ERKEN TEŞHİS, OBEZİTEYLE ÇABA VE HAREKETLİ HAYAT ŞART’
Kronik venöz yetmezliğin erken devirde fark edilip tedaviye başlandığı taktirde denetim altına alınabileceğinin altını çizen Doç. Dr. Şimşek, sözlerini şöyle tamamladı: “Cerrahi yollar dışında ayrıyeten Köpük tedavisi (skleroterapi) dediğimiz yolu kullanarak, küçük çaplı varislerin içine ince iğnelerle köpük haline getirilmiş ilaç enjekte ediyoruz. Böylelikle varisler kayboluyor ve görünmez hale geliyor. Hem estetik hem de işlevsel olarak hastalara yarar sağlıyor. Sonuç olarak kronik venöz yetmezlik, erken devirde fark edilip tedaviye başlandığında denetim altına alınabilen bir hastalıktır. Obeziteyle gayret, hareketli hayat, spor yapmak ve nizamlı takip bu sürecin en kıymetli parçalarıdır.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
