Yeditepe Üniversitesi öğrencileri, çocuklarda artan ekran bağımlılığına karşı farkındalık oluşturmak maksadıyla Sürdürülebilir Teknolojik Adaptasyon Projesi’ni (SETAP) başlattı. Birinci kademede çocuklara yönelik atölyelerin düzenlendiği projenin ikinci ayağında, ebeveynlere yönelik seminerler düzenlendi. Mevzuyla ilgili konuşan tekno-sosyolog Prof. Dr. Altan Kar, “Ekran istikrarını, yani online ve offline hayatın dengelenmesini hedefliyoruz. Yasaklamaktan çok yönlendirmeyi temel alıyoruz. Çocukluğun ekran karşısında heba edilmesine seyirci kalmamak, online yerine fizikî aktivitelerin, aileyle yapılabilecek aktifliklerin, parklarda oynanabilecek oyunların teşvik edilmesini amaçlıyoruz” dedi.
Yeditepe Üniversitesi ve Ataşehir Belediyesi Sosyal Destek Hizmetleri Müdürlüğü iş birliğiyle yürütülen SETAP Projesinin ebeveyn ayağı, Mustafa Saffet Kültür Merkezi’nde düzenlenen ‘Dikkati Yine Kazanmak’ bahisli Ebeveyn Farkındalık semineri ile başladı. Seminer, Kasım–Aralık aylarında dört farklı noktada düzenlenecek.
‘Çocuklara Ziyan Veriyor’
Yeditepe Üniversitesi E-Ticaret ve Yönetimi Bölümü Başkanı ve aynı zamanda proje koordinatörü Prof. Dr. Altan Kar, SETAP Projesi’nin, E-Ticaret Kısmı öğrencilerinin mezuniyet projesi kapsamında bir toplumsal sorumluluk çalışması olarak ortaya çıktığını belirterek “Çocukların ekran müddetleri günümüzde çok değerli bir sorun haline geldi. Bilhassa pandemi periyodunda online eğitimin çocukları ekrana bağlaması, irtibatın, cümbüşün, arkadaşlarla vakit geçirmenin ve pek çok aktivitenin ekran üzerinden yapılması, ekran müddetinin çocuklara ziyan vermeye başlamasına neden oldu. Bu nedenle biz de ekran istikrarının, yani online ve offline hayatın dengelenmesini hedefleyen bir proje başlattık. Yasaklamaktan çok yönlendirmeyi temel alıyoruz. Çocukların ekran karşısında olmaları yerine fizikî hareketlerin, aileyle yapılabilecek aktifliklerin, parklarda oynanabilecek oyunların teşvik edilmesi konusunda anne ve babaları bilinçlendirmeyi ve motive etmeyi amaçlıyoruz” dedi.
‘Ekran Mühleti Azalınca Aileyle Geçirilen Vakit Arttı’
Projeye çocuklara yönelik “deneysel atölye” etkinlikleriyle başladıklarını söz eden Prof. Dr. Kar, “Yaklaşık 10 hafta süren ‘Online ve Offline Ekran Dengesi’ isimli atölye çalışmaları kapsamında çocuklar için ekran müddetine alternatif olarak her hafta aileleriyle birlikte farklı etkinlikler planladık. Atölyelere katılan öğrencilerin ekran mühletleri uzundu; onları fizikî aktivitelere yönlendirmek için 10 hafta boyunca her hafta ekranda geçirdikleri mühlet yerine fizikî bir aktivite amacı belirlemelerini istedik. Vakitle aileleriyle daha çok vakit geçirmeye ve pek çok farklı aktivite yapmaya başladılar” diye konuştu.
Proje kapsamında çocukların aileleriyle kurdukları etkileşim de gözlemlendi. Prof. Dr. Kar, “Anne ve babasıyla konutta kutu oyunları oynamak, klâsik oyunlar oynamak üzere aktivitelere yöneldiklerini gözlemledik. Birtakım öğrenciler, hayvan sahiplendi. Mutfakta annesiyle yemek yapanlar, babasıyla dışarıda futbol, basketbol oynayanlar, daha evvel nizamlı yaptığı lakin yarım bıraktığı spor, sanatsal etkinliklere tekrar başlayanlar oldu. Bu periyot içinde sürdürülebilir aktivitelere dönüşmesi manasında çok hoş geri dönüşlerle karşılaştık. Ailelerin ‘ekransız aile’ vakitleri yaratmaları ve çocuklarıyla birlikte konutta ya da dışarıda aktivite yapmaya başlamaları ekran mühletinin düşmesindeki en kıymetli etken oldu” dedi.
‘Sorun Ekran Değil, Farkındalık Eksikliği’
Ebeveyn farkındalığının en kritik nokta olduğunu söyleyen Prof. Dr. Kar, “Sorun ekran değil, farkındalık eksikliği. Ebeveynler çocuklarının ekranda ne yaptığını bilir ve denetim ederse, ekran müddeti değil, içerik değer kazanır” tabirlerini kullandı.
‘Ekran Bağımlılığı Global Bir Sorun’
Ekran bağımlılığına ait dünyadaki duruma da değinen Prof. Dr. Kar, “Dikkat dağınıklığı ve ekran bağımlılığı konusunda bildiğiniz üzere son 10 yılda çok büyük artışlar gözlemleniyor. ABD ve Çin üzere ülkelerde bu bahiste tedavi merkezleri yıllar evvel kurulurken, Türkiye’de farkındalık son yıllarda artmaya başladı” dedi.
‘Oyun, Çocuğun Vicdanını Geliştirir ve Ona Toplumsal Bedelleri Öğretir’
Projeden çıkan bulgulara da değinen Prof. Dr. Kar, “Yaptığımız çalışma, çocukların ekranı bıraktıktan sonra neyle ilgilendiğinin değerli olduğunu gösterdi. Oyun, çocuğun vicdanını geliştirir ve ona toplumsal kıymetleri öğretir. Anne babanın çocukla vakit geçirmesi, ‘kaliteli vakit geçirme’ çok jargondur, çok söylenir lakin bizim bulgumuz çocukla oyun oynanması. Kutu oyunları, klasik oyunlar üzere. En kıymetli şey çocukla oyun oynayarak vakit geçirmek. Ebeveynler çocuklarıyla oyun oynayarak hem irtibatı güçlendirir hem paha transferi yapar. Münasebetiyle çocuklarıyla ilgilenmek, çocuklarıyla oyun oynamak ve oyun içinde eğitilmelerini sağlamak, ebeveynler için en hoş çözüm” dedi.
Seminere katılan Çiğdem Billur Yıldız da “Kızlarım var. Onlara ne verebilirim, ne kazandırabilirimdiye düşünerek bu seminere katıldım. Geldiğim çok da düzgün oldu. Bu seminer bana çocuklarımla oyun oynamanın, onlara vakit ayırmanın ne kadar değerli olduğunu bir kere daha hatırlattı” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
