Çocuklarda düztabanlık ebeveynleri endişelendiren sıkıntıların başında geliyor. Ebeveynler, “Çocuğumun ayağı düz, ne yapmalıyım?” sorusuyla sıkça tabiplerin kapısını çalıyor. Aslında düztabanlık birden fazla vakit olağan gelişim sürecinin bir modülü olarak karşımıza çıkıyor. Üstelik, sanıldığından çok daha yaygın görülüyor. O denli ki dünyada ve ülkemizde yaklaşık her 10 çocuktan 7’sinde erken yaşlarda, bir öteki deyişle 3 yaşından evvel düztabanlık görülüyor. Bu oran yaş ilerledikçe azalıyor, zira ayak kemeri çocuk büyüdükçe ve kaslar güçlendikçe doğal olarak gelişmeye devam ediyor. Acıbadem International Hastanesi Pediatrik Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Dr. Emre Sarıekiz, çocuklarda düztabanlığın birçok vakit bizatihi düzeldiğine dikkat çekerek, “Dolayısıyla her düztabanlık tedavi gerektirmez. Gereksiz dehşete kapılmak yerine gerçek takip çok daha pahalıdır. Ayağın kemik ve kas gelişimi çoklukla 6–7 yaşına kadar devam eder. Bu yaşlara dek müşahede ve antrenman kafidir. Lakin, çocuğun ayağında ağrı, yürüyüşünde anormallik yahut süratli deformite gelişimi üzere ihtar işaretlerinde ebeveynlerin kesinlikle bir ortopedi uzmanına başvurmaları çok önemlidir” diyor.
3 yaş altındaki çocuklarda düztabanlık normal
Düztabanlık, ayak tabanında olağanda bulunması gereken dayanıklısın azalması yahut büsbütün kaybolması durumu olarak tanımlanıyor. Ayak kemerinin çökmesiyle birlikte basma sırasında ayağın tamamı yere temas ediyor. Bu durum doğuştan olabileceği üzere sonradan da gelişebiliyor. Küçük çocuklarda ayak kemeri şimdi tam gelişmemiş oluyor ve ayak tabanında bulunan yağ dokusu kemeri gizliyor. Yürümeyle birlikte kaslar güçlendikçe vakitle ayak kemeri oluşuyor. Bu nedenle, 3 yaşın altındaki çocukların yüzde 70-80’inde düztabanlık görülüyor. Dr. Emre Sarıekiz, ayak kemerinin çoklukla 5–6 yaşından sonra bariz hale geldiğini belirterek, “Dolayısıyla erken devirde yapılan düztaban tanısı birden fazla vakit süreksiz bir durumun yanlış yorumlanmasından ibarettir” diye konuşuyor.
Fazla kilolu çocuklarda risk 2 kat artıyor!
Çocuklarda düztabanlığa pek çok etken neden olabiliyor. Bunlardan en kıymetlilerinden biri ise obezite. Son yıllarda çocukluk çağı obezitesinin artmasına paralel olarak düztabanlığın daha sık görüldüğüne dikkat çekiliyor. Pediatrik Ortopedi ve Travmatolaji Uzmanı Dr. Emre Sarıekiz, “Zira, fazla kilolar ayağa binen yükü artırarak kemerin çökmesine yol açabilmektedir Münasebetiyle, obezite sorunu olan çocuklarda düztabanlık riski olağan kilolu çocuklara nazaran yaklaşık iki kat daha fazladır” diyor. Ailede düz tabanlık olması, uygun olmayan ayakkabı kullanımı, çok yumuşak yahut takviyesiz tabanlar, tarsal koalisyon olarak isimlendirilen ve ayak kemerini oluşturan eklemlerdeki anomaliler, eklem bağlarının gevşek olması ve kas istikrarını bozan serebral palsi üzere nöromüsküler hastalıklar da düztabanlığa yol açan başka etkenleri oluşturuyor.
Çocuğunuzda bu belirtiler varsa, dikkat!
Fizyolojik düztabanlıkta ağrı, hal bozukluğu yahut işlev kaybı olmuyor. Çoğu çocukta bu durum süreksiz bir özellik olarak kabul ediliyor. Dr. Emre Sarıekiz, hasebiyle 3–4 yaşındaki bir çocukta besbelli ağrı yahut yürüme sorunu yoksa endişelenmeye gerek olmadığını tabir ederek, “Bu periyotta ayağın gelişimini izlemek, gereksiz tedavilerden çok daha önemlidir” diyor. Ancak birtakım durumlarda kesinlikle bir ortopedi uzmanına başvurulması gerektiği ikazında bulunan Dr. Emre Sarıekiz, “Erken devirde teşhis koymak değerlidir, zira düztabanlık, yapısal bir kemik yahut kas bozukluğuna bağlı olabilir. Bu türlü tablolarda erken müdahale ileride cerrahi gereksinimini azaltabilir” bilgisini veriyor. Dr. Emre Sarıekiz, ebeyenlerin dikkate almaları gereken belirtileri şöyle sıralıyor:
- Yürürken topuğunu içe basıyorsa
- Ayağında yorgunlukla artan ağrı yahut şişlik oluyorsa
- Spor aktivitelerinde çabuk yoruluyorsa
- Ayakkabı tabanının iç kısmında sistemsiz aşınma varsa
Tedavi sistemleri: Antrenman, tabanlık, uygun ayakkabı
Tanıda birçok vakit fizik muayene kâfi geliyor. Gerekirse ayak taban basınç tahlili yahut röntgene başvuruluyor. Dr. Emre Sarıekiz, kas istikrarını ve postürü muhafazanın tedavide temel yaklaşımı oluşturduğunu söyleyerek, “Ayak iç kavisini destekleyen kolay antrenmanlar, uygun ayakkabı kullanımı ve kilo denetimi birçok tabloda kâfi olmaktadır. Bilhassa ayak kemerini destekleyen kaslar için yapılan kas güçlendirme antrenmanları epey tesirlidir. Ayağın doğal gelişimine müsaade veren, sert olmayan lakin iç kemer dayanağı bulunan ayakkabıların tercih edilmesi de önemlidir” diyor.
Ameliyat nadiren gündeme geliyor
Pediatrik Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Dr. Emre Sarıekiz, cerrahi tedavinin yalnızca önemli yapısal deformitelerde yahut ağrının tüm konservatif tedavilere karşın kronikleştiği az durumlarda gündeme geldiğini vurguluyor. “Yani, ameliyat son deva olarak düşünülmektedir. Her çocuk için değil, nitekim gerekli durumlar için geçerlidir” diyen Dr. Emre Sarıekiz, sözlerine şöyle devam ediyor: “Ameliyat çoklukla kemik hizalamasını ve ayak kemerini tekrar düzenlemeyi içermektedir. Ayak kemeri yine şekillendirilir, yük dağılımı dengelenir ve bu sayede çocuğun ağrısız halde yürümesi sağlanır. Tedaviden faal sonuç alınabilmesi için ameliyat sonrasında düzgün bir rehabilitasyon süreci ve gerçek taban takviyesi de çok değerlidir. 4-6 hafta süren düzgünleşme sürecinin akabinde çocuk yavaş yavaş olağan aktivitelerine dönebilmektedir.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
