Türkiye, zeytinyağı dalında ihracatta zorluklarla dolu bir dönemi geride bıraktı. 2023/24 döneminde 70 bin 626 ton altın sıvı ihraç eden Türkiye, 2024/25 döneminde 50 bin 713 ton zeytinyağı ihraç edebildi. Zeytinyağı ihracatı ölçü bazında yüzde 28 kan kaybetti.
Zeytinyağı ihracatı ölçü bazında yüzde 28 gerilerken, dünya genelinde zeytinyağı fiyatlarındaki düşüş nedeniyle ihracattan elde edilen döviz getirisi yüzde 50’lik kayıpla 505 milyon dolardan 252 milyon dolara indi.
Zeytincilik bölümü, 2024/25 döneminde sofralık zeytinde 255 milyon dolarlık döviz getirisiyle rekor kırarken, zeytinyağı ihracatında 252 milyon dolarla beklentilerin uzağında kaldı ve 4 dönem sonra sofralık zeytin ihracatının gerisine düştü.
Zeytinyağı ihracatı üretici olmayan ülkelerde tutundu
Türk zeytinyağı kesiminin üretici olmayan ülkelerdeki pazar hissesini müdafaası, sektörel ticaret heyetleri yaptığı ülkelerde ise değerli ihracat artışları yakalaması kayıplarla geçen 2024/25 döneminin tesellisi oldu.
Zeytinyağı ihracatı üretici olmayan ülkelerde 2023/24 döneminde 46 bin 670 ton iken, 2024/25 döneminde 45 bin 501 ton oldu. Bu ülkelerdeki kayıp yüzde 3’le hudutlu kaldı.
Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği’nin sektörel ticaret heyetleri düzenlediği Avustralya, Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri’ne zeytinyağı ihracatımız yüzde 17’lik artışla 21 bin 460 tondan 25 bin 202 tona yükseldi.
Prina ihracatı yüzde 9 arttı
Türkiye’nin 2024/25 döneminde prina yağı ihracatı ise yüzde 9’luk artışla 48 milyon dolardan 52,3 milyon dolara yükseldi.
Türk zeytincilik dalı 2023/24 döneminde zeytinyağı, sofralık zeytin ve prina yağı ihracatından 763,5 milyon dolar ihracat geliri karnesine yazarken, 2024/25 döneminde yüzde 27’lik kayıpla 559,6 milyon dolar dövizi ülkemize kazandırabildi.
Uygun: “Yanlış kararlar yarayı derinleştirdi”
İhracat datalarını pahalandıran Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Lideri Emre Uygun, Türkiye’nin zeytinyağı dalında dünyadaki gelişmeleri yanlışsız okuyamadığını, Ticaret Bakanlığınca 22 Mart 2021 tarihinde dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına getirilen kısıtlamayla başlayan, 2022, 2023 ve 2024 yıllarında zeytinyağı ihracatına getirilen fon, yasak ve kısıtlamaların dünya fiyatlarındaki gerilemeyle birleşmesi sonucunda zeytinyağı ihracatındaki faydanın derinleştiğini lisana getirdi. Uygun, “Fon ve yasak kararları Türkiye’yi dünyada spotçu pozisyonuna düşürdü. Bu süreçte Türkiye yüz milyonlarca dolar ihracattan oldu ve itibar kaybı yaşadı. Günümüzde de bu yanlış kararların uzantılarıyla gayret ediyoruz” formunda konuştu.
Ticaret heyeti yaptığımız ülkelere ihracatımız arttı
Zeytinyağında kan kaybını minimize etmek için Ticaret Bakanlığı’nın Uzak Ülkeler Stratejisi kapsamında zeytinyağı tüketicisi ülkelere ağırlaştıkları bilgisini veren Uygun şöyle devam etti: “Avustralya, Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri’ne sektörel ticaret heyetleri gerçekleştirdik. Zeytinyağı ihracatımız totalde ölçü bazında yüzde 28 azalırken bu ülkelere ihracatımız yüzde 17’lik artışla 21 bin 460 tondan 25 bin 202 tona yükseldi.”
Zeytinyağının yüzde 46’sı ABD’ye ihraç edildi
Türkiye, 2024/25 döneminde 128 ülke ve gümrüklü bölgeye altın sıvı ihraç ederken dorukta 20 bin 938 tonla Amerika Birleşik Devletleri yer aldı. ABD’ye yapılan altın sıvı ihracatının döviz getirisi 94 milyon 327 bin dolar oldu. Zeytinyağı ihracatında ABD ölçü bazında yüzde 46’ya ulaştı.
Zeytinyağı ihracatında ikinci sıranın sahibi 22 milyon 511 bin dolarla Japonya olurken, Kanada 14 milyon 257 bin dolarlık taleple ismini üçüncü sıraya yazdırdı. Türk zeytinyağı dalının klasik ihraç pazarlarından Suudi Arabistan’a 2024/25 döneminde 10,8 milyon dolarlık altın sıvı gönderildi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
