Bayan sıhhatini tehdit eden en kıymetli enfeksiyonlardan biri olan HPV birçok vakit kolay bir “siğil” olarak görülse de ilerleyen yıllarda rahim ağzı kanseri başta olmak üzere birçok önemli hastalığa yol açabiliyor. Üstelik bu virüs yalnızca bayanları değil, erkekleri de etkiliyor. Bu nedenle, aşının her iki cinsiyette de uygulanması, toplum genelinde bulaşın azaltılmasında ve kanser hadiselerinin önlenmesinde hayati önem taşıyor. Memorial Ataşehir Hastanesi Bayan Hastalıkları ve Doğum Jinekolojik Onkoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Doğukan Yıldırım, HPV’nin bayan ve erkek sağlığındaki tesirlerine dikkat çekerek, en tesirli müdafaa usullerinden biri olan HPV aşısı hakkında bilgi verdi.
HPV sık görülen fakat az bilinen bir enfeksiyon
Araştırmalara bakıldığında HPV’nin (Human Papilloma Virüsü) 200’ün üzerinde tipi olduğu görülmektedir. HPV çeşitleri aslında sık görülen ancak toplum tarafından az bilinen enfeksiyonlardır. Bunların bir kısmı sırf kozmetik meselelere yol açarken, bir kısmı ise rahim ağzı, vajina, vulva, anüs ve hatta baş-boyun bölgesi kanserlerine kadar uzanan önemli sıhhat sıkıntılarına neden olabilir. HPV, cinsel yolla bulaşan en yaygın virüslerden biridir. Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran, cinsel olarak faal bireylerin yaklaşık yüzde 80’i hayatlarının bir devrinde HPV ile karşılaşmaktadır. Bağışıklık sistemi birden fazla vakit virüsleri temizler; lakin HPV 16 ve 18 üzere yüksek riskli tipler kalıcı hale geldiğinde hücrelerde DNA hasarına neden olabilir ve kanserleşme süreci başlayabilir.
HPV yıllar sonra da kansere dönüşebilir
HPV enfeksiyonunun tesirleri sadece ciltteki siğillerle hudutlu değildir. Virüs, fark edilmeyen hücresel değişikliklerle yıllar sonra kansere dönüşebilir. Benign denilen âlâ huylu lezyonlar, en sık görüleni genital siğillerdir ve bunlar kondilom olarak isimlendirilir. Çoklukla HPV 6 ve 11 tipleriyle bağlıdır. Kansere dönüşmez, lakin hayat kalitesini etkileyebilir. Bir öbür lezyon ise premalign; yani kanser öncüsü lezyonlardır. Dışarıdan fark edilmezler, mikroskobik seviyede ilerleyen lezyonlardır. Servikal intraepitelyal neoplazi (CIN), vulvar intraepitelyal neoplazi (VIN) ve vajinal intraepitelyal neoplazi (VaIN) bu gruptadır. Bilhassa CIN 2 ve CIN 3 tedavi edilmezse rahim ağzı kanserine dönüşebilir.
Her yıl 600 bin bayan rahim ağzı kanseri tanısı alıyor
Her yıl dünyada yaklaşık 600 bin bayana rahim ağzı kanseri tanısı konmakta ve maalesef 300 bin bayan bu hastalık nedeniyle ömrünü kaybetmektedir. Rahim ağzı kanserlerinin neredeyse tamamında HPV etken olarak yer alır. Virüs hücre içine yerleşip E6 ve E7 isimli onkojen proteinleri üretir; bu proteinler hücrenin DNA tamir sistemlerini bozarak kanserleşme sürecini başlatır.
Sadece 2 test ile kanser riskini önlemek için adım atın
HPV birçok vakit belirti vermeden ilerler. Bu nedenle tertipli denetimler ve tarama testleri büyük kıymet taşır. Bu mevzuda bayanlara önerilen iki test bulunmaktadır. Bunlar Pap Smear ve HPV DNA testidir. Pap Smear testi, hücrelerdeki erken değişiklikleri gösterir. HPV DNA testi ise yüksek riskli tipleri direkt tespit eder. Bu iki testin birlikte uygulanması, rahim ağzı kanserinin erken teşhisi ve önlenmesinde altın standarttır.
HPV aşısı bayanlar ve erkekler için muhafaza sağlar
HPV aşısı, rahim ağzı kanseri dahil birçok HPV bağlı kanseri önlemede bilimsel olarak kanıtlanmış en güçlü muhafaza aracıdır. HPV aşısı yalnızca kız çocukları için değil, erkekler için de hamidir. Bulaşmayı azaltır ve genital siğillere karşı da tesirlidir. Hem bayanlar hem de erkekler HPV aşısı olabilir. HPV aşısı ekseriyetle 11-12 yaşlarında rutin olarak tavsiye edilir. Cinsel temas ve HPV’ye maruz kalmadan evvel aşılanma ülküdür; fakat bu yaşlardan sonra da yapılmasında bir sakınca yoktur. Aşılar, en tehlikeli HPV tiplerine karşı yüksek müdafaa sağlamaktadır.
Farkındalık, aşılama ve nizamlı denetim şart!
HPV, sadece dışarıdan fark edilen siğillerden ibaret değildir; sessizce ilerleyip yıllar sonra da kansere yol açabilir. Bu nedenle aşılama, tarama ve hakikat bilgilendirme bayan sıhhatinin korunmasında temel ögelerdir. HPV ile çabada muvaffakiyet, toplumun bilinçlenmesi, aşının yaygınlaşması ve uzman ellerde yürütülen hakikat tedavi ile mümkündür. Aşının yaygın uygulandığı ülkelerde kanser öncüsü lezyonlarda ve rahim ağzı kanseri oranlarında besbelli azalma gözlenmiştir. Türkiye’de aşının şimdi ulusal aşı takviminde yer almaması nedeniyle aşılama oranları düşük olsa da, ferdi olarak yaptırmak mümkündür.
İleri evrelerde jinekolojik cerrahi müdahale gerekebilir
HPV’ye bağlı lezyonların teşhis ve tedavisinde jinekolojik onkoloji uzmanlarının tecrübesi büyük ehemmiyet taşır. Olağandışı smear sonuçlarında kolposkopi, biyopsi yahut cerrahi gerekebilir. Erken evrelerde konservatif yaklaşımlar kâfi olurken, ileri evrelerde minimal invaziv cerrahi, sentinel lenf nodu biyopsisi ve immünoterapi üzere çağdaş prosedürler uygulanır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
