Kadınlarda en sık görülen kanser çeşidi olan göğüs kanseri, erken teşhis sayesinde artık büyük oranda tedavi edilebiliyor. Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’nden Genel Cerrah Op. Dr. Kemal Raşa, düzenli taramaların erken teşhiste hayat kurtardığını vurgulayarak, “Erken evrede yakalanan hastalarda 5 ila 10 yıllık sağ kalım oranı yüzde 90’ın üzerinde. Bu, birçok kanser çeşidi için ulaşılması güç bir muvaffakiyet. Bu oran sadece hayat mühletinin uzadığını değil, erken evrede teşhis alan pek çok hastanın büsbütün iyileşebildiğini de gösteriyor. Geç teşhislerde ise ömür mühleti önemli halde kısalıyor. Bu yüzden erken teşhise yönelik tarama programları, göğüs kanseriyle çabada en tesirli silahımız” dedi. Dr. Raşa, meme kanseriyle ilgili merak edilen soruları yanıtladı.
Meme kanserinin erken teşhis edilmesiyle geç teşhis edilmesi ortasında, hayatta kalma oranları açısından büyük bir fark var mı?
Meme kanseri erken evrede teşhis edildiğinde hastalık çoklukla göğüste yahut koltuk altı lenf bezlerinde hudutlu olur. Bu basamakta tedaviye verilen karşılık çok yüksektir ve 5–10 yıllık sağ kalım oranı birden fazla vakit yüzde 90’ın üzerindedir. Lakin hastalık geç fark edildiğinde, yani uzak organlara yayıldığında, ömür müddeti çoklukla birkaç yıl ya da aylarla hudutlu kalır. Bu periyotta tedavinin hedefi hastalığı büsbütün ortadan kaldırmaktan çok, hayat müddetini uzatmak ve hayat kalitesini korumaktır. Erken teşhis sayesinde evvelden ölümcül kabul edilen göğüs kanserini artık hayatı tehdit eden bir durumdan çok, hipertansiyon ya da diyabet üzere denetim edilebilen kronik bir hastalık olarak görebiliriz.
Meme kanseri erkeklerde de görülebilir mi?
Meme kanserlerinin yaklaşık yüzde 1’i erkeklerde görülür ve bu hadiseler kadınlardakine nazaran daha sık kalıtsal kökenlidir. Ailesinde birden fazla bayanda göğüs kanseri bulunan erkekler de kesinlikle muayene edilmeli ve ultrasonografiyle denetim edilmeli. Erkeklerde göğüs dokusu az olduğundan hastalık ekseriyetle ele gelen bir kitleyle fark edilir. Kuşkulu bulgu varsa ultrasonografi ve kalın iğne biyopsisiyle teşhis konur. Bu nedenle, kalıtsal göğüs kanseri hikayesi bulunan erkeklerin 40 yaşından sonra en az bir sefer göğüs muayenesi yaptırması ve bir göğüs merkezine başvurması önerilir.
Meme kanseri tedavisi doğurganlığı tesirler mi?
Meme kanseri tedavisinde birinci adım ekseriyetle ameliyattır. Birtakım hastalar ek olarak kemoterapi ve anti-hormon tedavisi alırken, göğsü korunan hastalara radyoterapi uygulanır. Bu tedaviler esnasında hastanın doğurganlığı olumsuz etkilenebilir, bilhassa kemoterapi ve uzun müddetli anti-hormon tedavileri bu riski artırır. Bu nedenle doğurganlık çağındaki bayanlarda tedaviye başlamadan evvel bu bahsin kesinlikle kıymetlendirilmesi, hastanın tüp bebek ünitesinde vazifeli bayan doğum uzmanlarıyla görüşmesi ve doğurganlığını korumak istiyorsa yumurta dondurma üzere seçenekleri evvelce planlaması önerilir.
Hastalık tedavi edildikten sonra büsbütün yok olur mu yoksa bedenin bir yerinde saklı kalmaya devam eder mi?
Kuramsal olarak, bir hastalık ya da doku bedenin diğer bir bölgesine yayılma potansiyeline sahipse —yani metastaz yapabiliyorsa— o hastalığa kanser denir. Bu sebeple kanserler bedenin farklı bölgelerine yayılabilir. Teşhis sonrası hastalığın öteki bir organa gidip gitmediği ise PET-BT üzere görüntüleme yollarıyla kıymetlendirilir. Fakat göğüs kanseri üzere yavaş ilerleyen kanserlerde, hastalık tedaviden 10, 15 hatta 20 yıl sonra bile göğüste ya da uzak organlarda yine ortaya çıkabilir.
Meme kanseri bedenin birinci olarak hangi bölgelerine sıçrama eğilimindedir?
Tüm kanserlerin temelde iki yayılım yolu vardır. Birincisi, kan damarları aracılığıyla bedenin uzak organlarına yayılımdır. Tümörler en sık akciğer, karaciğer ve kemiklere yayılmayı tercih etse de teorik olarak her organa metastaz yapabilir. İkinci yol ise lenf damarları aracılığıyla gerçekleşir. Göğüs ve tiroid üzere endokrin kökenli kanserler ekseriyetle evvel lenf yoluyla yayılmayı tercih eder. Olağan vakitle kan sirkülasyonuyla uzak organlara da metastaz yapabilirler. Hasebiyle göğüs kanserinde birinci olarak koltuk altındaki lenf bezlerine bakılır zira kanserin yayılmaya başlayıp başlamadığını gösteren en erken ve en değerli bölgedir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
