Burun tıkanıklığı yahut akıntısı, öksürük, halsizlik, ateş, titreme, baş ve kas ağrıları, ishal, kusma ve bazen tat‑koku kaybı… Koronavirüs periyodundan alışık olunan tüm bu belirtiler tekrar gündeme geliyor. Bu sefer mevsimsel grip üzere atlatılan yeni salgın, bilhassa çocuklarda test yapıldığında COVID olarak kendini gösteriyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Acil Servis Sorumlusu Dr. Öğretim Üyesi Süleyman Alpar, çocuklarda COVID salgınıyla ilgili bilgi verdi.
Üst teneffüs yolu enfeksiyonu üzere gözlemleniyor
Nimbus (NB.1.8.1) ve Stratus (XFG) üzere yeni Omicron alt varyantlarının ortaya çıkması, dünya genelinde yavaş seyreden bir yaz dalgasına yol açtı. Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) ve ABD dataları, bilhassa çocuklar ve yaşlılar üzere hassas kümelerde test olumluluğunun ve acil servis müracaatlarının arttığını, lakin hastanelerin kapasitesini zorlayacak seviyeye ulaşmadığını göstermektedir. Türkiye’de resmi bilgiler olmasa da emsal bir artış eğilimi gözlemlenmektedir. Acil serviste karşılaşılan COVID‑19 hadiseleri, 2024‑2025 döneminde Omicron soylarının tesiriyle genelde üst teneffüs yolu enfeksiyonu tablosu çizmektedir. Burun tıkanıklığı yahut akıntısı, öksürük, halsizlik, ateş yahut titreme, baş ve kas ağrıları, boğaz ağrısı, hapşırma, nefes darlığı, ishal, mide bulantısı/kusma ve bazen tat‑koku kaybı gibi semptomlar en sık görülenler ortasındadır. Yeni varyantlarda da bu belirtiler ateş, öksürük, hapşırma, burun akıntısı, baş ve kas ağrıları biçimindedir. Birtakım hastalarda bu tabloya ishal ve bulantı üzere sindirim sistemi şikayetleri de eklenebilmektedir.
“Jilet üzere boğaz ağrısı” varsa dikkat edin
Öne çıkan Nimbus (NB.1.8.1) varyantı, halk ortasında “jilet üzere boğaz ağrısı” olarak tanım edilen daha keskin boğaz ağrısı ile dikkat çekmektedir. İngiltere Ulusal Sıhhat Servisi yetkilileri, bu varyantın besbelli bulgularının keskin boğaz ağrısı ve uzunluğundaki lenf bezlerinde şişme olduğunu; bunun dışında yorgunluk, ateş ve kas ağrısı üzere klasik COVID semptomlarının da görüldüğünü bildirmektedir. Ülkemizdeki ise Nimbus’un burun akıntısı, baş ağrısı, yorgunluk, hapşırma ve boğaz ağrısının yanı sıra mide bulantısı, kusma ve ishal üzere sindirim sistemi ile ilgili şikayetler yapabildiği gözlemlenmektedir. ABD’deki olayların yaklaşık %43’ünden de Nimbus varyantının sorumlu olduğu ortaya çıkmaktadır.
Stratus (XFG) varyantı ise Avrupa ve Hindistan’da yaygınlaşmaktadır ve semptomları Omikron’un öteki soylarıyla emsal seyretmektedir. Hastalarda titreme, nefes darlığı, boğaz ağrısı, yorgunluk, baş ağrısı, bulantı‑kusma, kas ağrıları, ishal ve bazı durumlarda tat/koku kaybı görülmektedir. Bazı hastalarda ses kısıklığına yol açtığı da bildirilmektedir.
Doktora başvuran hastaların birçoklarında üst teneffüs yolu enfeksiyonu belirtileri görülmektedir. Nimbus varyantıyla boğaz ağrısının daha keskin tanım edilmesi ve birtakım şahıslarda bulantı‑ishal gibi şikayetlerin olması dışında önceki dalgalara nazaran bariz bir semptom değişikliği yoktur. Bu nedenle, bu belirtilerin grip ve öteki virüslerle karışabileceğini hatırlamak, gerektiğinde test yaptırarak tanıyı netleştirmek değer taşımaktadır.
PCR ve antijen testleri tarama için önemli!
Uluslararası kılavuzlar, COVID‑19 tanısında nükleik asit amplifikasyon testlerini (PCR yahut gibisi NAAT) öncelikli usul olarak kabul etmektedir. PCR, virüsün genetik gerecini tespit ettiği için en emniyetli yoldur; süratli antijen testleri ise daha çabuk sonuç verir fakat hassaslıkları daha düşüktür ve birinci test negatif çıksa bile birkaç gün ortayla tekrarlanması gerekir. Semptomu olan bireylerin test yaptırması ve test sonucu netleşene kadar izolasyonda kalması tavsiye edilmektedir.
Enfeksiyon hastalıkları rehberleri, sırf semptomlara bakarak COVID tanısı koymanın yanlışsız olmadığını, teşhisin PCR yahut süratli antijen testleriyle doğrulanması gerektiğini bilhassa belirtiyor. Şayet bir temas hikayesi varsa, semptomsuz bireyler için de test önerilebilir; fakat hiçbir temas yahut belirti olmayan bireylerde rutin tarama yapılması gerekmiyor.
Okulların başlamasıyla birlikte çocuklarda artış gözlemleniyor
Dünya genelindeki bilgiler incelendiğinde, yaz sonunda ve okullar açılmadan çabucak evvelki periyotta olay artışının en çok küçük çocukları etkilediği görülmektedir. Amerika’da 2025 yazı boyunca acil servis müracaatları genel olarak artmış durumdadır ve en yüksek oranların 0‑4 yaş grubunda görüldüğü bildirilmektedir. Ağustos 2025’te acil servis müracaatlarının %15,2 yükseldiği ve artışın genç çocuklarda besbelli olduğu gösterilmektedir, buna karşın hastaneye yatış ve mevt oranlarının düşük seyrettiği söylenebilir.
Avrupa Hastalık Tedbire ve Denetim Merkezi de COVID aktivitesinin düşük bir tabandan yavaşça arttığını, fakat doktora müracaatların evvelki dönemlerle emsal yahut daha düşük seviyede olduğunu belirtmektedir. Nimbus varyantının öbür Omicron soylarına nazaran ekstra bir tehdit oluşturmadığı ve mevcut aşıların koruyuculuğunu etkilemediği tabir edilmektedir.
Kronik hastalıkları olan ve bağışıklığı düşük çocuklara dikkat!
Ülkemizde yaz tatili sonrası kreş ve okul öncesi çağdaki çocuklarda üst teneffüs yolu enfeksiyonu şikâyetleriyle acil servise başvuranların arttığı gözlemlenmektedir. Birçok çocuk hadisesi hafif seyretmekte; ateş ve üst teneffüs yolu belirtileri ön planda olmakta ve destekleyici tedavi ile meskende izolasyon ekseriyetle kâfi olmaktadır. Fakat kronik hastalığı olan yahut bağışıklık sistemi zayıf çocukların aşı hatırlatma dozlarını yaptırmaları konusunda bilhassa dikkatli olunması önerilmektedir..
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
