Milletlerarası danışmanlık, kontrol, garanti, kurumsal finansman, strateji ve vergi hizmetleri şirketi EY (Ernst&Young) çatısı altında faaliyet gösteren EY-Parthenon (EYP) ile memleketler arası finans kuruluşu Goldman Sachs, global kurumsal bölünmelere yönelik bir araştırma yayımladı. Araştırmaya nazaran; 2018-2022 yılları ortasında gerçekleşen süreçlerin neredeyse yarısının kıymeti 5 milyar ABD dolarının üzerindeyken, 2012-2017 yılları ortasında yalnızca üçte birinin kıymeti bu düzeyde yer alıyor. Son devirdeki şirket bölünme faaliyetlerinde sanayi ve sıhhat bölümleri öne çıkıyor.
Son 10 yılda %17 kurumsal bölünme yaşandı
Uzun yıllardır uygulanan kurumsal bölünme süreçleri, son periyotta portföy gözden geçirme stratejisi açısından yeni bir değer kazanmış durumda. Son 10 yıl içinde açıklanan süreçlerin yaklaşık %17’sini temsil eden oranın (30 global bölünme) sadece 2022 yılında gerçekleşmesi de bu durumu deliller nitelikte. EY-Parthenon (EYP) ve Goldman Sachs, bölünme ve şirket birleşmeleri hakkında kapsamlı içgörüler ve data tahlilleri geliştirmek üzere hazırladığı araştırmada portföy şekillendirmede kurumsal bölünmelerin hakikat strateji ile nasıl bedel oluşturduğunu ele alıyor. Günümüzde büyük bir süratle artan kurumsal bölünme faaliyetlerinin uzun vadede oluşturduğu bedeli ortaya koyan araştırma, 2012-2022 yılları ortasında gerçekleşen ve piyasa kıymeti 1 milyar ABD dolarından fazla olan 160’tan fazla global sürecin nicel tahlilinin yanı sıra, şirket ayrılıkları konusunda tecrübe sahibi olan önde gelen yöneticilerle yapılan görüşmeleri bir ortaya getiriyor.
Sadece maliyet tasarrufu yetersiz kalıyor
Araştırma, 160’tan fazla süreç üzerinde yapılan değerlendirmelere dayanarak, kurumsal ayrılmaların süreç kapanışından sonraki iki yıl içinde ilgili dal endekslerine nazaran ortalama %6’lık bir bileşik fazla getiri sağladığını ortaya koyuyor. Bu getirinin bir kısmı, işletmelerin ya amaç olarak alım satım fırsatlarını değerlendirmesinden ya da M&A (birleşme ve satın alma) yoluyla büyümesinden kaynaklanıyor.
En son EY CEO Görünüm Anketi’ne nazaran de global CEO’ların %48’i önümüzdeki 12 ay içinde faal olarak bir elden çıkarma, bölünme yahut halka arz gerçekleştirmeyi bekliyor. Araştırmada NewCo (yeni kurulan şirket) ve RemainCo (ana şirket) stratejilerine yönelik yol haritaları sunuluyor. Bu kapsamda yöneticilerin %60’ı RemainCo’yu uygunlaştırmak için yalnızca maliyetleri ortadan kaldırmaktan daha fazlasını yapmaları gerektiğini söylerken, %56’sı RemainCo’ya sürecin daha erken etaplarında odaklanmaları gerektiğini belirtiyor.
Başarıya katkıda bulunan faktörler
Rapor ayrıyeten, şirket bölünmelerinde, kıymet yaratımının en üst seviyeye çıkarılması için operasyonel dönüşümü kolaylaştıran özel bir idare odağının ve stratejinin uygulanması gerektiğine vurgu yapıyor. Raporda, sermaye piyasalarına bağımsız erişim ve farklı bir öz sermaye para ünitesi oluşturulmasının değeri ele alınıyor. Birebir vakitte şeffaf, net ve odaklı iş modellerine sahip şirket yapılarının oluşturulması ve özkaynak kıssası hakkında paydaşlarla açık irtibatın de uygulanması tavsiye ediliyor.
Bölünmeler vakit, şeffaflık ve iş birliği gerektiriyor
Rapoda; kurumsal bölünmelerin, yeni şirketler (NewCo) ve geriye kalan ana şirketin (RemainCo) operasyonlarını tekrar yapılandırmaları için bir katalizör olarak kullanılabileceği belirtiliyor. RemainCo, daha süratli lakin daha az optimal olan “kopyala ve uygula” yaklaşımını benimsemekten fazla yüksek bedelli ve tamamlayıcı küçük dönüşümlere yönelerek büyüme ve brüt marjlar üzerinde tesir sağlamaya odaklanabiliyor. NewCo açısından ise, liderlik takımlarına muhakkak iş ünitesinin önceliklerine odaklanma fırsatı sunan kurumsal bölünmeler, ayrışma sürecinin erken etaplarında açıklanmasıyla yöneticileri gözlemleme (shadowing) imkânı elde edebiliyor. Bu sayede NewCo grubu, bir şirket yönetme konusunda tecrübe kazarak tesirli bir formda irtibat kurabilecek donanıma sahip olabiliyor.
Diğer taraftan, raporda kurumsal bölünmelerin çoklukla vakit aldığı ve maliyetli olabileceği belirtiliyor. Tamamlanmış süreçler üzerine yapılan araştırmaya nazaran; duyurudan kapanışa kadar olan süreç ortalama dokuz aydan uzun sürebiliyor. Bu sebeple; şirketlerin, vakit taahhütleri ve maliyetleri istikrarlı yürütmeleri öneriliyor. Ek olarak raporda, kurumsal bölünme sürecinde belirsizlikler olabileceği için nizamlı ve şeffaf bağlantının, programın anlaşılmasını ve inancını oluşturmak için hayati ehemmiyet arz ettiği vurgulanıyor. Ayrıyeten, hem NewCo hem de RemainCo tarafında pay kıssalarını ana paydaşlara iletmenin, yeni kuruluşun halka açık şirket olma yolunda desteklenmesi ve ana şirketin kendini yine marka kimliğini konumlandırması noktasında kritik olduğuna dikkat çekiliyor.
EY-Parthenon Türkiye Bölüm Başkanı Özge Gürsoy Büyükavşar, konuyla ilgili şu değerlendirmelerde bulundu:
“Kurumsal bölünmelerin artık sadece bir yine yapılandırma aracı değil, şirketlerin stratejik çevikliğini artıran, hissedar kıymeti yaratan ve portföylerini geleceğe hazırlayan güçlü bir kaldıraç olduğunu söyleyebiliriz. Bu araştırma, yanlışsız vakitte ve hakikat biçimde uygulanan bölünmelerin, karmaşık piyasa şartlarında bile net bir bedel artışı sağlayabileceğini ortaya koyuyor. Bu süreçte, liderlik takımlarının tekrar yapılanan iş ünitelerine odaklanması ve stratejik önceliklerin netleştirilmesi kritik rol oynuyor. Ayrıyeten, bölünme sürecinin erken basamaklarında yapılan yanlışsız bağlantı hem iç paydaşların hem de yatırımcıların itimadını pekiştiriyor. EY-Parthenon olarak, şirketlerin bu süreci sırf operasyonel değil, tıpkı vakitte organizasyonel ve finansal bir dönüşüm fırsatı olarak değerlendirmelerini teşvik ediyoruz. Bölünme sonrası oluşan yeni yapıların, daha yalın ve odaklı iş modelleriyle pazarda rekabet avantajı elde etmesi mümkün olacaktır.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
