Besin intoleransı, birtakım besinlerin sindirilememesiyle ortaya çıkarak; şişkinlik, baş ağrısı ya da cilt meseleleri üzere belirtilerle kendini gösteren bir sıhhat sorunu. Lakin her şikâyet gerçek bir intoleransa dayanmaz. Bazen gerilim, travma ya da vücuda yönelik çok dikkat nedeniyle şahısların, kimi besinleri kendileri için ‘zararlı’ olarak algılayabileceğinden bahseden Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’nden Uzman Psikolog Jülide Unutmaz, “Bu durumda biyolojik değil ruhsal etkenler ön plana çıkar. Bireyin vücudunu denetim etme isteği, hayattaki belirsizliklerle baş etme stratejisi olarak da ortaya çıkabilir. Besin tercihlerine sınırlamalar getiren biri, içsel denetim sağladığını düşünebilir” dedi.
Anksiyete bozukluğu ile çaba eden bireyler, bedensel duyumlara karşı daha hassastır. Bedende olağan kabul edilen sindirim belirtileri bile bu bireyler tarafından tehdit olarak algılanabilir. Bunun sonucunda da içsel tarama davranışının gelişebileceğini vurgulayan Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’nden Uzman Psikolog Jülide Unutmaz, “Her mide gurultusu, şişkinlik yahut yorgunluk halinin ‘gıda intoleransı’ kuşkusuyla kıymetlendirilmesi hakikat değil. Anksiyete bozukluğuna sahip bireyler, denetim muhtaçlığı ve belirsizliklere tahammülsüzlük nedeniyle en azından ne yediklerini denetim ederek rahatlama hissi yaşamak isterler. Ancak profesyonel dayanak almadan yapılan besin kısıtlamaları, yalnızca fizyolojik mahrumluk yaratmakla kalmaz, tıpkı vakitte vücut algısını da olumsuz etkiler” açıklamasında bulundu.
Şikayetlerin kaynağı araştırılmalı
Anksiyete bozukluğu olan bireylerde besin intoleransı kuşkusuyla daha sık karşılaşılmasının, bilişsel çarpıtmalar ve bedensel duyumların yanlış yorumlanması olduğunu vurgulayan Unutmaz, “İntolerans testleri yardımıyla, beslenme planından birtakım besin kümeleri bir uzman nezaretinde çıkartılarak bireyde oluşan şikayetlerin devam edip etmediği gözlemlenebilir ya da bu duruma hangi zihinsel süreçlerin yol açtığı incelenebilir. Bu yaklaşım sayesinde, gereksiz kısıtlamaların önüne geçilerek hem fizikî hem de ruhsal sıhhati destekleyen daha bütüncül bir yol izlenebilir” formunda konuştu.
Mide ve bağırsak ikinci beyin konumunda
Mide, beyinle çift taraflı bir bağlantı halinde olduğu için sırf bir sindirim organı olarak değerlendirilmemeli diyen Unutmaz, “İkinci beyin olarak isimlendirilen bağırsak sistemi de his durumla yakından bağlantılı. Dert, gerilim, öfke ve dehşet üzere hislere karşı mide bulantısı, iştahsızlık, kramp yahut şişkinlik üzere fizikî yansılar oluşabiliyor. Bu nedenle, ruhsal süreçlerin midenin işleyişini direkt etkileyebileceği, birebir vakitte mide kaynaklı duyumların da zihinsel süreçleri tetikleyebileceği bilinmeli. Bilhassa toplumsal ömürde yemek; bağ kurma, keyif alma ve kimlik söz etme yollarından biri olduğu için bu alanın daralması; yalnızlaşma, toplumsal tasa ve yeme davranışlarında bozulma üzere sonuçlar doğurabilir. Ayrıca bireylerde ‘yanlış inançlar’ pekiştikçe, besinlerle ilgili zorlayıcı düşünceler artabilir. Vakitle bu durum obsesif kompulsif eğilimleri yahut sıhhat telaşlarını güçlendirebilir” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
