Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanı Zeynep Boz, 30 yılda 2 bin kadar eserin çalındığı ortaya çıkan Londra’daki British Museum’da Anadolu kökenli çok önemli eserler bulunduğunu söyledi. Boz, eserlerin durumu hakkında bilgi almak için müzeye mektup gönderdiklerini ve iade talebinde bulunduklarını belirtti.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, Londra’daki British Museum’un 16 Ağustos’ta, müze depolarındaki 2 bin kadar tarihi eserin 30 yıllık süreçte çalındığını, kaybolduğunu veya zarar gördüğünü ve eserlerden sorumlu 1 kişinin işten çıkarıldığını bildirmesi üzerine harekete geçti.
Bakanlık müzede bulunan Anadolu kökenli eserlerin durumu hakkında bilgi almak amacıyla Londra’ya Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla resmi bir mektup göndererek eserlerin iadesini istedi.
“‘ÇOK İYİ KORUYORUZ’ DİYORLARDI, ŞOK YAŞADIK”
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanı Zeynep Boz, British Museum’da yaşanan hırsızlık olayının kabul edilemeyeceğini belirterek, “British Museum’da yaşanan bu hırsızlık olayı hepimiz için büyük bir şok oldu. British Museum’un da içerisinde olduğu birçok Avrupa müzesi, eserleri ne kadar iyi korudukları ile alakalı oldukça büyük iddia sahibi kurumlar. Yıllar boyunca, Türkiye’nin de içerisinde olduğu eser iadesi talep eden köken ülkelere ‘Biz çok iyi koruyoruz. Tüm dünya için koruyoruz’ diye cevap verdiler. Böyle bir iddia sahibi müzede böyle bir hırsızlık olayının yaşanmasını beklemiyorsunuz” dedi.
“İADESİNİ TALEP ETTİK, HENÜZ BİR YANIT ALAMADIK”
British Museum’da yaşanan hırsızlık olayının kültür profesyonellerini üzdüğünü ifade eden Boz, “Anadolu kökenli eserlerin de British Museum’da bulunuyor olmasından dolayı endişe hissettik ve müze ile irtibata geçerek eserlerimizin akıbetini sorduk. Eserleri kendilerinin ifade ettiği kadar iyi koruyamadıklarını ve bunun bir gerekçe olmayacağını belirterek Anadolu kökenli eserlerin asıl evleri olan Türkiye’ye iadesini talep ettik. British Museum’dan henüz bir yanıt almadık. Görece yeni bir girişim diyebiliriz. Ancak talebimizde kararlıyız. Müzeden eserlerimizin akıbetine yönelik bir açıklama gelmedi. Ancak anladığımız kadarıyla çalınan eserler farklı bir koleksiyona ait. Tabii bu bir öngörü. Bu sorunun cevabını en net şekilde alabilmek için Dışişleri Bakanlığımız kanalıyla ilettiğimiz mektupta bu sorulara da cevap bulmak istediğimizi belirttik” diye konuştu.
“YAKLAŞIMLARI DEĞİŞMELİ”
Boz, Anadolu’dan koparılarak farklı ülkelere kaçırılan tüm eserlerin Türkiye’nin kültür hazinesi açısından oldukça mühim olduğunu, söz konusu müzede de Anadolu kökenli çok önemli eserler bulunduğunu söyledi.
Boz, “Tabii ki tüm Türkiye’ya mal olmuş; Knidos Aslan’ı, Nereidler Anıtı, Adıyaman Samsat Steli ve adı kültür varlığı kaçakçılığı ile sıklıkla anılan Robert Hecht tarafından British Museum’a satılan 3 gümüş kap gibi pek çok eserimizle ilgili görüşmek istiyoruz. Eser iade talebimiz yeni bir gündem değil. Uzun yıllardır pek çok sefer eser iade taleplerimizle ilgili British Museum’la görüştük. Ancak bir çözüme ulaşmak mümkün olmadı. Çünkü British Museum’un bir kanunu var. Bu kanuna göre eserlerin iadesini sağlayamıyor. Tabii bu çok planlı bir şekilde hazırlanmış bir kanun. Çünkü British Museum’un koleksiyonu toplama bir koleksiyondur. Muhakkak bünyesinde İngiltere’de yapılmış kazılardan çıkarılmış eserler de var. Ancak müzenin koleksiyonundaki birçok eserin farklı köken ülkelere ait olduğunu biliyoruz. British Museum’un eser iadesi konusundaki bu yaklaşımı değişmeli. Gelinen nokta bize bunu gösteriyor. British Museum’un eser iadesi konusunda daha işbirlikçi yaklaşmasını bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
